Magazyn6
2001

CŁA

712

jest ochrona towarów, niezbędnych dla gospodarstwa krajowego oraz organizacja i standaryzacja eksportu. Celem spełnienia dwóch ostatnio wymienionych zadań, towary, których wywóz zamierzono poddać organizacji i standaryzacji, obłożone zostały Wysokiem cłem, tak, że wywóz ich został powstrzymany. Jednocześnie jednak stworzona została możliwość uzyskania zwolnienia od cła wywozowego, jeżeli eksporter podda wywożony towar kontroli specjalnie do tego powołanych instytucyj (Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Izby przemysłowe i handlowe, zawodowe organizacje gospodarcze). Kontrola ta ma na celu zbadanie i stwierdzenie, czy towar odpowiada przepisanym warunkom i w przypadku pozytywnym eksporter otrzymuje zaświadczenie, które stanowi dla urzędu celnego podstawę do zwolnienia od cła tego towaru.

Cło wywozowe nałożone jest na następujące towary: żużle, popioły, metale nieszlachetne; drzewo; zwierzęta, ptactwo, wytwory hodowli, mięso i przetwory mięsne; surowce i odpadki pochodzenia zwierzęcego; kości surowe, smoła, odpadki z gumy i kauczuku.

Taryfa celna wywozowa dzieli się na 5 grup i zawiera 40 pozycyj.

10. Powinność celna i przekraczanie granicy. Osoby, przekraczające granicę celną i przewożące przez nią towary, obowiązane są stosować się do obowiązujących w tej mierze przepisów.

W szczególności należy przekraczać granicę celną w miejscach, do tego przeznaczonych i w dozwolonej porze. Każda osoba, przekraczająca granicę celną, obowiązana jest zgłosić się w najbliższym urzędzie celnym i okazać przewożone towary.

Ruch osobowy i towarowy odbywać się może tylko na drogach celnych. Za drogi celne uważa się przeznaczone do użytku publicznego linje kolei żelaznych, przysta nie morskie i wjazdy do nich oraz drogi kołowe, wodne i powietrzne, uznane jako drogi celne.

Inne drogi są drogami ubocznemi, na których ruch osobowy i towarowy może odbywać się tylko za osobnem zezwoleniem władz celnych.

Od obowiązku przekraczania granicy celnej na drogach celnych istnieje szereg wyjątków, jak np. dla turystów i mieszkańców granicznegu pasa celnego.

11. Deklaracja celna. Rozporządzenie Pr. Rzphtej z dn 27 października 1933 r. o prawie celnem (krótko: „prawo celne" — Dz. U. R. P. Nr. 84, poz. 610) i rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 9 października 1934 r., zawierające przepisy wykonawcze do prawa celnego (krótko: „przepisy wykonawcze do prawa celnego" — Dz. U. R. P. Nr. 90, poz. 820), przewidują istnienie t. zw. deklaracji celnej nadawcy. Podług art. 35 prawa celnego, towary za-gtaniczne przywożone lub przewożone powinny być zaopatrzone w deklaracje celne nadawcy. W ustawodawstwie austrjackiem (z którego w pewnym stopniu zaczerpnięto pomysł i wzór tego typu dokumentu) deklaracja taka znana jest pod nazwą „Stamm-erklarung". Deklaracja celna nadawcy ma zawierać następujące dane: a) adres nadawcy i odbiorcy, b) kraj pochodzenia i kraj wysyłki towaru do polskiego obszaru celnego, c) znaki, numery, ilość sztuk, rodzaj opakowania i wagę brutto towaru, d) ilość i nazwa towaru według norm i nazw, w handlu przyjętych, e) wartość towaru.

Deklaracja celna nadawcy należy do t. zw. dokumentów wstępnych, których wręczenie (przy zgłoszeniu wstępnem towarów) urzędowi celnemu pogranicznemu jest obowiązkiem przewoźnika (kolei). Kolej również, w razie braku deklaracji celnej nadawcy, sporządza jej dokument zastępczy (zastępcza deklaracja celna nadawcy).

W przewozach morskich deklarację celną nadawcy zastępuje odpis konosamentu (sporządzany zwykle przez maklera).

Od deklaracji celnej nadawcy należy odróżnić dokument, z punktu widzenia obrotu towarowego i stron zainteresowanych znacznie ważniejszy, a mianowicie właściwą deklarację celną, której sporządzenie należy już do obowiązków strony (importera, eksportera lub ich zastępcy-agenta celnego) i stanowi formę t. zw. zgłoszenia towaru do odprawy celnej (zgłoszenie celne).

Właściwie prawo celne nie zna takiej nazwy tego dokumentu, posiłkując się terminem „zgłoszenie celne", niemniej w mowie potocznej dla samego formularza utarła się nazwa deklaracji, podobnie jak dla czynności „zgłoszenia towaru do odprawy celnej" (termin z prawa celnego) utarła się nazwa potoczna: deklarowanie towaru, tein bardziej, że ustawodawstwo niemieckie