111765

Ogólną tendencją w tym wypadku jest dążenie do ściślejszej integracji z gospodarkami krajów wysokorozwiniętych, w tym zwłaszcza Zachodniej Europy, na którą przypadło w roku 1995 70% eksportu i prawie 69% importu. Zauważalny jest również wzrost znaczenia Azji. W szczególności chodzi o kraje dynamicznie rozwijające się. takie jak Kora Południowa, Tajwan, Japonia. Szczególnie ważny jest ich udział w polskim imporcie. W latach dziewięćdziesiątych udział ten wzrósł z około 3% do 11,4% całości polskiego importu¹. Ten kierunek importu związany jest z prywatyzacją przedsiębiorstw handlu zagranicznego. To bowiem sektor prywatny jest szczególnie aktywny w imporcie dóbr konsumpcyjnych pochodzących z tych krajów.

Jeśli weźmiemy pod uwagę najbardziej nas interesujący region Europy Środkowo-Wschodniej, zauważymy pewną stabilizację w procentowym udziale tych krajów w polskim handlu zagranicznym. Po gwałtownym spadku tego udziału w początkach lat dziewięćdziesiątych mamy do czynienia ze zwiększeniem kontaktów handlowych w roku 1995.

Potwierdzeniem głębokiej reorientacji polskiego handlu zagranicznego jest analiza głównych partnerów handlowych Polski. Zdecydowanie dominującym partnerem Polski są Niemcy z udziałem w naszym imporcie 26,6% i 38,3% w eksporcie. Jest to bezwzględnie najważniejszy partner, jego udział w naszym handlu zagranicznym porównywalny jest z udziałem ZSRR w latach siedemdziesiątych. Miejsca 2-4 zajmują Włochy, Holandia i Rosja z udziałem podobnym - 5,6% do 8,5% w eksporcie i imporcie². Jednak dane z roku 1996 wskazują na umacnianie się Rosji na drugiej pozycji. Pozycja Niemiec jest natomiast silniejsza nawet aniżeli w okresie przedwojennym, w którym to maksymalnie ich udział w eksporcie wynosił 34,7% (rok 1928)³. Nie jest to oczywiści sytuacja korzystna, gdyż powoduje silne uzależnienie od danej gospodarki. Szczególnie jeżeli nie są to gospodarki o równych poziomach rozwoju.

Rynek rosyjski w szczególności jest niewykorzystany. Tu należy zauważyć głębokie rezerwy. Realizując politykę mającą na celu zdynamizowanie wymiany handlowej z krajami regionu Europy Środkowo-Wschodniej (nie tylko Rosji), należy wymienić cztery elementy długotrwałej strategii handlu:

• naturalnie korzystne położenie geograficzne naszego kraju - do realizacji zakładanego celu konieczne będą nakłady związane z rozwojem infrastruktury;

¹    Handel Zagraniczny - styczeń - kwiecień 1996, GUS, Warszawa 1996, s. 112.

²    Mały Rocznik Statystyczny 1995, op. clt., s. 278.

³    A. Smith - International... op. clt., s. 12.