Magazyn6d901

645

HUME DAYID — HYMANS PAUL

tego samego kraju nie regulują, bilansu handlowego i nie prowadzą samodzielnej polityki handlowej, tak samo poszczególne kraje powinny wstrzymać się od interwenjowania w tej dziedzinie. Rozwój handlu w jednym kraju nie może odbić się ujemnie na handlu innego kraju, przeciwnie, „kiedy wolne stosunki istnieją między krajami, krajowy przemysł jednego kraju wzrasta dzięki ulepszeniom, dokonanym w innych krajach *.

W teorji stopy procentowej H. przeciwstawia się poglądowi, że ilość pieniędzy wyznacza wysokość stopy procentowej. Choć w okresie przejściowym wzrostu lub też spadku ilości pieniędzy stopa procentowa ulega zmianom, jednak nie istnieje stały związek między stopą procentową, a ilością pieniądza. Stopę procentową określają: popyt i podaż kapitałów, oraz stopa zysku, osiąganego w handlu. Wysokość stopy procentowej jest sprawdzianem stanu gospodarczego; niska stopa procentowa świadczy

0    pomyślności gospodarczej, wysoka zaś stopa procentowa jest dowodem wprost przeciwnego stanu rzeczy.

H. w swej teorji ekonomicznej jest dosyć jednostronny. Całkowicie pominął zagadnienie wartości, ułamkowo tylko omówił inne zagadnienia. Posiada jednak wielkie znaczenie dzięki temu, że silnie wystąpił przeciwko merkantylnej koncepcji dodatniego salda bilansu handlowego, oraz przedstawił działanie mechanizmu automatycznego wzajemnego dostosowywania się cen i obiegu pieniężnego w skali międzynarodowej, ponadto wyciągnął z tego twierdzenia wnioski co do teorji handlu zagranicznego.

H. napisał następujące dzieła: Treatise on Humań Naturę (1739—1740). — Essays, Morał, Political and Literary (Edinburgh,

1    cz. 1741, II cz. 1742). — Enąuiry concer-ning Humań Understanding (1748). — Enąuiry concerning the Principles of Mo-rals (1751). — Political Discourses (Edinburgh 1752). — Essays and Treatises on Se-veral Subjects (1754, 4 t.). — The History of England (1754—1762, 5 t.). — The Na-tural History of Religion (1757, wydano po śmierci). — Dialogues concerning natural religions (1779). — Wydania dzieł H.: Private correspondence with several Distin-guished Persons between 1761 and 1776. London 1820. — The Letters of David Hume, wyd. przez J. Y. T. Greig. Oxford 1832. — Najlepsze wydanie dzieł H. w 4 tom. zostało dokonane przez T. H. Green i T. H. Grove 1875. W języku polskim zjawiło się „Badanie dotyczące rozumu ludz-kiego“ przekład J. Łukasiewicza i K. Twardowskiego. Lwów 1905, II wyd. 1919. — Dwa szkice: O pieniądzu; o bilansie handlowym; w „Pieniądz, kredyt i ceny" przez J. St. Lewińskiego. Warszawa 1932, nakł. Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie.

Literatura: Burian J. HilU Life and Correspondence .21. Edinburgh 1849. — Daiedea Sally: Ucbcr das Vcrh&Unis der Ceschichts-schreibung D. Hume*i zu seiner praktischen Philosophie. Leip-zig 1903. — Feilbogetu Smith and Hume. „Zeilschrift fur Staatswissenschaften”. T. XXXVI. 1890 — Guntberg Benedykt: David Hume i jego teorja umowy jpotecznej. Kraków 1927. — Huxley T. H.: Hume. London 1879. — Knight W. A.s Hume. Edinburgh 1886. — Klemmes Die volkut .rUtchafUlchen Anschauungen Damd Hume'a. Jena 1900. — Lechartier: David Hume_t moralistę et sociologue. Paris 1900. — Sehatsi Albert: L*Oeuvre tconomiąue de David Hume. Paris 1902. — Teicoeire M.: Les essais łconomięues de David Hume. Paris 1902.

Józef Świdrowski.

Hymans Paul.

H., belgijski mąż stanu, ur. w Ixelles w r. 1865. Po ukończeniu studjów prawniczych wstępuje do adwokatury w Brukseli i równocześnie wykłada na tamtejszym uniwersytecie historję parlamentaryzmu (1894—1914). Zostaje wybrany posłem do parlamentu z Brukseli w 1900 r. i mandat ten piastuje dotychczas, jako szef stronnictwa liberalnego. Z wybuchem wojny w 1914 r. opuszcza z rządem Brukselę i zostaje wysłany w specjalnej misji do prezydenta Wilsona w celu odpowiedniego przedstawienia prezydentowi i rządowi amerykańskiemu istotnego stanu rzeczy, wywołanego zgwałceniem neutralności belgijskiej przez Niemcy. Po powrocie zostaje mianowany px>słem w Londynie (1915—1917).

Jako minister spraw zagranicznych uczestniczy w konferencji pokojowej i jako delegat belgijski px>dpisuje traktat wersalski (1919), bierze też udział w późniejszych konferencjach w San-Remo, Boulogne, Sp>a. Poza tern H. jest jednym z najczynniejszych inspiratorów i wykonawców idei Ligi Narodów, najprzód jako członek wilsonowskiej komisji redakcyjnej, a następnie jako przewodniczący pierwszego Zgromadzenia Ligi Narodów (1920) i Rady. Ministrem spraw zagranicznych był w latach 1918—20, 1924—25, 1927—34, 1934—35- H. jest

42

Encyklopedia nauk politycznych.