Magazyn6p601

702 INSTYT. EKSPORTOWE — INSTYT. ROLN. DOŚWIADCZAI.NO-NALKOWĘ

nie ewidencji i rozdział kontyngentów eksportowych, kontrola cen eksportowych, współpraca z Węgierskim Bankiem Narodowym w zakrtsie handlu kompensacyjnego i t. d.

Urząd posiada własne placówki zagraniczne.

u) Włochy. Instituto Naziouale Fascista per gli Scambi eon 1’Estero (Narodowy Instytut Faszystowski dla Wymiany z Zagranicą) powstał z reorganizacji Narodowego Instytutu Eksportowego w r. 1935 jako autonomiczna instytucja, zostająca pod kontrolą państwa.

Zarząd Instytutu składa się: z Prezesa, 2 Vice-prezesów i Rady Głównej, złożonej z 4 członków.

Instytut dzieli się na 4 biura: informacji, ekspansji, kompensat i czynności specjalnych. Każde z biur podzielone jest na szereg referatów specjalnych, których zakres działania sięga głęboko w elementy handlu zagranicznego, ze szczególną uwagą na te momenty, które decydują o należytej sprawności i gospodarczych wynikach wymiany.

Placówek zagranicznych Instytut nie posiada. Rolę ich pełnią konsulaty, radcowie handlowi, oraz zagraniczne włoskie izby handlowe.

Marian Turski.

Instytuty rolnicze doświadczalno-naukowe.

Każda wyższa szkoła rolnicza daje zazwyczaj swoim profesorom zakłady, pozwalające na prowadzenie badań naukowych. W ten sposób tworzone są zupełnie specjalne pracownie naukowe, kierowane przez danego profesora, mające swój personel naukowy pomocniczy i t. p. Rozmiary takiego zakładu mogą być bardzo różne w zależności od zamożności danej uczelni.

Zakład naukowy szkoły rolniczej ma zawsze tę właściwość, że służy także dla celów dydaktycznych. Pracują w nim studenci, zwłaszcza specjalizujący się w danej gałęzi wiedzy. Często zakład posiada również urządzenia, pozwalające na masowe wykonywanie ćwiczeń przez liczne zespoły studentów.

Odrębną organizację stanowią instytuty naukowe rolniczo-doświadczalne. Chodzi o to, żeby powstała pracownia czysto naukowa, całkowicie poświęcona badaniom w różnych dziedzinach wiedzy rolniczej.

Odpadają tutaj wszelkie zadania dydaktyczne, cały więc wysiłek personelu naukowego skierowany jest w stronę prac badawczych.

Nazwa Instytutu nie może być przywiązana do małego skromnego zakładu, chociażby to była istotnie pracownia czysto naukowa. Przyjęto jest wyrazem Instytut rolni czo-naukowy określać zakład wielkich rozmiarów, wszechstronnie rozbudowany, posiadający liczny personel naukowy i dobrze wyposażone pracownie. Zwykle poszczegól ne działy mają swoich kierowników, posiadających kwalifikacje do zajmowania katedr w uczelniach akademickich, a poza tern istnieć muszą etaty pracowników naukowych na stanowiskach niższych. Kierownik poszczególnego działu jako pracownik naukowy ma wielką swobodę wyboru tematów do badań, jak i stosowanych metod, a tylko instytut jako całość musi mieć pewne nastawienie kierunku pracy, a jego kierownictwo dba o to, żeby zagadnienia dajmy na to aktualne nie były pomijane. Kierownicy działów jednakże mało są krępowani, gdyż wychodzi się z założenia, że praca naukowa najlepiej się rozwija w atmosferze zupełnej swobody.

Można jednak zauważyć pewien podział pracy między Instytutami a poszczególnemi zakładami naukowemi wyższych szkół rolniczych. Badania, wymagające większego nakładu środków łatwiej mogą być podejmowane przez Instytuty. W ten sposób kosztowniejsze badania, zwłaszcza wymagające większych zespołów pracowników i obliczone na dłuższy okres czasu, są domeną Instytutów. Zakłady naukowe poszczególnych uczelni prowadzą zwykle prace bardziej indywidualne, a wymagające mniejszych środków. Nie jest to jednak powszechną regułą.

Instytuty doświadczalno-naukowe należy odróżniać od „stacji doświadczalnych", zwanych często też „rolniczemi zakładami doświadczał nenii". Stacja doświadczalna posiada również pracownię naukową, ale nastawienie jej idzie w kierunku wykonywania prac związanych z aktualnemi zagadnieniami gospodarstwa wiejskiego. Poza tern stacja doświadczalna to zwykle zakład niezbyt wielkich rozmiarów i prowadzący jeden dział pracy. Osobne więc są stacje doświadczalne rolnicze, osobne zootechniczne, ogrodnicze, leśne, fitopatologiczne i t. p. Instytut zwykle obejmuje wszystkie te działy.