Magazyn6p001

696 INSTYTUTY I MUZEA SPOŁECZNE — INSTYTUTY EKSPORTOWE

Instytutu Studjów Handlowych i Orjen-talistycznych w Warszawie oraz utworzonej i prowadzonej od roku 1924 do 1928 pierwszej wyższej uczelni w Łodzi, mianowicie Wyższej Szkoły Nauk Społecznych i Ekonomicznych, Poza tern Instytut Społeczny wydaje od r. 1918 „Prace Społeczne i Polityczne" i od r. 1936 „Encyklopedję Nauk Politycznych".

Drugą zkolei instytucją jest Instytut Gospodarstwa Społecznego, przekształcony w r. 1926 z sekcji autonomicznej T-wa Ekonomistów i Statystyków Polskich powstałej w r. 1920. Jest to instytucja mająca na celu prowadzenie badań w dziedzinie stosunków społecznych i gospodarczych, szczególnie w sprawie warunków bytu warstw niezamożnych. Instytut przeprowadza badania i ankiety, bierze udział w zjazdach i kongresach, udziela porad i wskazówek, składa władzom wnioski i memorjały oraz prowadzi szeroką działalność wydawniczą.

Trzecią wreszcie instytucją jest Instytut Spraw Społecznych, powstały w r. 1931 ja ko fundacja instytucyj ubezpieczeń społecznych. Badania Instytutu przystosowane są przedewszystkiem do zadań, związanych z działalnością praktyczną instytucyj ubezpieczeń społecznych i władz Ministerstwa Opieki Społecznej. Działalność Instytutu rozwija się w następujących działach: bezpieczeństwa i higjeny pracy, ubezpieczeń społecznych, rynków pracy, zdrowia publicznego, opieki społecznej i ustroju pracy. W ramach każdego z tych działów Instytut Spraw Społecznych prowadzi badania naukowe oraz rozwija działalność propagandową i pedagogiczną. Rezultaty prac Instytutu są publikowane w szeregu wydawnictw o charakterze monograficznym, podręcznikowym i popularnym; poza książkami wydaje miesięcznik: „Przegląd Bezpieczeństwa Pracy". Ponadto Instytut prowadzi produkcję filmów propagandowych i dydaktycznych, organizuje zjazdy i konferencje w zakresie badanych zagadnień, prowadzi akcję odczytową oraz gromadzi własny księgozbiór.

Edmund Jon Reyman.

Instytuty eksportowe.

1. Uwagi ogólne. 2. Instytuty eksportowe w poszczególnych krajach, a) Polska, b) Anglja. c) Austrja. d) Belgja e) Brazylja. f) Bułgar ja. g) Czechosłowacja, h) Estonja. i) Finlandja.

j) Francja, k) Grecja. 1) Japonja. m) Jugo-sławja. n) Niemcy, o) Rumunja. p) Stany Zjednoczone Ameryki, r) Szwecja, s) Turcja, t) Węgry, u) Włochy.

1. Uwagi ogólne. Wzmożona aktywność w handlu międzynarodowym, jaka się objawiła we wszystkich gospodarstwach w okre-się powojennym, wywołała potrzebę użycia specjalnych środków, prowadzących do usprawnienia zagranicznej wymiany. Potrzeba ta wynikła zwłaszcza w odniesieniu do eksportu, który z uwagi na wzmagającą się na światowych rynkach konkurencję, domagał się ze strony czynnika państwowego ingerencji, działającej w kierunku usystematyzowania i udoskonalenia środków wymiany.

Przykład w tej mierze dały Stany Zjednoczone A. P., powołując do życia organizację państwową, mającą za zadanie ująć rozwinięty w czasie wojny handel zagraniczny w należyte ramy i uporządkować go. Było to tern bardziej potrzebne, że handel zagraniczny Stanów Zjednoczonych, mimo swego wielkiego w owym czasie nasilenia, nie posiadał należytej tradycji, ani rutyny.

Za Stanami Zjednoczonemi poszła Francja i Włochy, a potem wszystkie niemal państwa europejskie.

Głównym promotorem tworzenia się Instytutów Eksportowych była troska o bilans handlowy, zjawiająca się zwłaszcza w okresie dobrej konjunktury, kiedy nacisk na import był duży, a równoważenie obrotów zagranicznych natrafiało na trudności ze strony wewnętrznej konsumcji, absorbującej towar łatwo i pozbawiającej producenta podniety w kierunku szukania zagranicznego odbiorcy. Poza tern istniały jeszcze inne przyczyny ingerencji państwa w dziedzinę eksportu. Jedną z najważniejszych była potrzeba przystosowania metod handlowych do radykalnie zmienionych po wojnie warunków gospodarczych świata i do zgoła różnych warunków handlowo- politycznych, jakie powstały w związku z przekształceniem polityczno-gospodarczem wielu społeczeństw. Dążność do aktywizacji handlu zagranicznego, zaostrzająca się międzynarodowa konkurencja, ubytek kilku chłonnych rynków, wreszcie pojawienie się nowych, niespotykanych dotąd dostawców (Polska, Czechosłowacja, państwa bałtyckie), skłaniało państwa do otoczenia własnego wywozu troskliwą opieką.

Dodatnie doświadczenia, jakie zyskali pierwsi organizatorzy Instytutów Eksporto-