Magazyn68201

78

nie podlegają zajęciu sądowemu do pewnej wysokości.

W celu ułatwienia oszczędzającym wykonywania różnych czynności bankowych, k. o. prowadzą często, obok obrotu oszczędnościowego, również inne interesy bankowe.

W większości krajów k. o. zrzeszone są w zwdązki k. o., które mają na celu rozwiązywanie zagadnień technicznych i teoretycznych z zakresu spraw związanych z czynnościami k. o. Związki posiadają zwykle własne pisma oszczędnościowe, a często sprawują również funkcje władz nadzorczych albo też działają obok nadzoru i kontroli państwowej. W niektórych pań stwach istnieją poza związkami k. o. specjalne banki centralne k. o. Głownem zadaniem tych instytucyj jest przedewszyst-kiem troska o utrzymanie odpowiedniej płynności kas. Poza tern służą one kasom jako centrale żyrow'e oraz wykonywują różne czynności bankowe dla swych kas.

Pocztowe k. o. istnieją dziś prawdę we wszystkich kulturalnych krajach. Zorganizowały je nietylko kraje, nie posiadające odpowiednich instytucyj do przyjmowania wkładów oszczędnościowych, lecz również kraje o udoskonalonym systemie k. o.

Szybki rozwój i rozpowszechnienie zawdzięczają instytucje tego typu głównie sprawności organizacyjnej. Charakterystyczną cechą, a zarazem zaletą pocztowych k. o. jest oparcie ich o sieć urzędów- pocztowych, spełniających rolę jakby oddziałów. Dzięki temu instytucje te rozporządzają takim aparatem zbiorczym, jakim nie dysponują żadne inne instytucje finansowe. Duża liczba urzędów pocztowych rozsianych po całym terytorjum kraju, możność załatwiania spraw na miejscu w ciągu całego dnia, umożliwia ludności lokowanie bez kłopotu nawet najdrobniejszych oszczędności w instytucji ogólnie znanej w całym kraju.

Przyczyn rozpowszechnienia pocztowych k. o. jest wiele. Obok przyczyn bezpośrednich prawie wszędzie działały te same pobudki:    przede wszy stkiem duża luka

w istniejącej sieci k. o. prywatnych, czy komunalnych, wreszcie dążenie do objęcia akcją oszczędnościową wszystkich warstw społeczeństwa i dotarcia do najdalszych zakątków kraju, w których założenie samodzielnych instytucyj oszczędnościowych natrafia na szczególne trudności. Bezpośrednie przyczyny zakładania pocztowych

KASY OSZCZĘDNOŚCI

k. o. były zazwyczaj odmienne w poszczególnych krajach. W Anglji bezpośrednim bodźcem do założenia pocztowej kasy oszczędności była chęć zapobieżenia nadużyciom, jakie miały miejsce w pierwszej fazie działalności k. o. We Włoszech starano się przy pomocy pocztowej k. o. zwalczać głęboko zakorzeniony nałóg loterji. W wielu krajach, starano się przy pomocy pocztowych k. o. przyzwyczajać do oszczędzania ludność, stojącą jeszcze na stosunkowo niskim poziomie kultury gospodar czej. Bezpośrednią zaś zachętą do zakładania podobnych instytucyj w^r tych krajach były wyniki osiągnięte w stosunkowo krótkim czasie przez angielską pocztową k. o., która została założona w 1861 r. Wzorem Anglji poszły inne kraje. W 1868 r. powstaje podobna instytucja w Kanadzie, w 1870 r. w Belgji, we Francji w 1872 r., w Japonji w 1875 r., w r. 1876 w e Włoszech, w- 1881 r. w Holandji, w Austrji w 1883 r., w' Szwecji w 1884 r., na Węgrzech w 1886 roku, w Fin 1 andji w 1887 r., w Rosji w 1889 r., w Bułgarji w 1896 r., w Egipcie w 1901    r., w Stanach Zjednoczonych

w 1910 r., w Portugalji w 1911 r., w Argentynie w 1914 r„ w Grecji w 1915 r., w Fłiszpanji w 1916 r., w Polsce w^ 1919 r., w Jugosławji w 1922 r. i w Czechosłowacji w 1930 r.

Celem umożliwienia oszczędzania mieszkańcom zamieszkałym daleko od urzędu pocztowego, zastosowano w niektórych krajach system wysyłania do tych okolic specjalnych funkcjonarjuszów. W Anglji stosowany jest system wysyłania w dniu wypłat do kopalń i fabryk urzędników, którzy mają przyjmować na miejscu wdcłady. W Belgji i Egipcie wysyła się do szkół urzędników, celem zbierania oszczędności wśród młodzieży szkolnej. Najczęściej jednak pocztowe k. o. posługują się listonoszami, którzy są upoważnieni do przyjmowania wkładów na rachunek pocztowej k. o. Poza propagandą prowadzoną indywidualnie przez poszczególne k. o., w wielu krajach propaganda jest scentralizowana w związkach k. o., czy też narodowych komitetach oszczędnościowych.

W dążeniu do objęcia akcją oszczędnościowy nietylko obywateli zamieszkałych w kraju, lecz również tych, którzy przebywają poza granicami kraju ojczystego, pocztowe k. o. starają się pozyskać również emigrantów, zakładając pod różnemi for-