45
NIEMCY
km* |
m. |
km* | |||
Miasto stół. BerLn |
883,6 |
4 |
243 |
000 |
(r 1933) |
Brandenburgja . |
38 274,9 |
2 |
692 |
100 |
70,3 |
Pomorze . . . . |
38 400,9 |
2 |
268 |
100 |
59.1 |
Śląsk...... |
36 696,4 |
4 |
710 |
000 |
128,4 |
Saksonja pruska |
25 528,5 |
3 |
400 |
600 |
*33.2 |
Szlezwig-Holsztyn |
15 682.0 |
I |
420 |
200 |
90.6 |
Hanower .... |
38 704.8 |
3 |
236 |
800 |
83.6 |
Westfalja . . . |
20 214,9 |
5 |
040 |
000 |
249,3 |
Hesja-Nassau . . |
16 845,2 |
2 |
585 |
000 |
153.4 |
Renanja .... |
24 476.9 |
7 |
690 |
200 |
314.2 |
Prusy Wschodnie | |||||
(z Kłajpedą) . |
39 839,8 |
2 |
448 |
000 |
63,1 |
Hohenzollern . |
* 142,3 |
73 |
000 |
63,9 | |
Razem . . . |
296 690,2 |
39 732 167 |
135.1 |
Rolnictwo, ogrodnictwo, hodowla, leśnictwo,
36.1%
47.0. . 60,0 „
64.4..
67.1..
69.0. .
4 299 000 mieszk. | |
1 874 000 |
,, |
1 677 000 |
,, |
765 000 |
,, |
760 000 | |
699 000 |
,, |
671 000 |
„ |
638 000 | |
625 000 |
,, |
556 000 | |
546 000 | |
523 000 |
,, |
Po przyłączeniu Austrji i krajów Sudeckich struktura wyznaniowa ludności zmieniła się na korzyść katolicyzmu. W 1938 na 78 790 000 ludności było ewangelików 50 913 000, katolików zaś 27 877 000, przy-czem element katolicki zamieszkuje przede-wszystkiem południowe części Rzeszy, gdzie jest głęboko zakorzeniony.
Struktura zawodowa ludności przedstawia się procentowo w 1933 bez Austrji i Sudetów jak następuje:
rybołówstwo.........., . 20.8%
Przemysł, rzemiosło.......... 39,o %
Handel i komunikacja........ 16,9%
Obsługa domowa........... 2,0%
Wolne zawody i służba publiczna . . . 7.7%
Bez zawodu............. 13,6%
100,0%
Jak widać z powyższej statystyki, znaczna część ludności Niemiec utrzymuje się z pracy w przemyśle, czego wynikiem jest wzrost umiastowienia, wyrażający się w cyfrach następujących :
1871 udział procent, umiastowienia wynosił 1890 „
1925
1933 ••
I938
Najważniejsze miasta obecnej Rzeszy, liczące ponad 400000 głów są:
Berlin........
Wiedeń (Wien) . .
Hamburg......
Kolonja (Kóln) Monachjum (Miinchen) Lipsk (Leipzig) . ■
Essen......
Drezno (Dresden) Wrocław (Breslau) . Frankfurt nad Menem
Dortmund.....
Dusseldorf.....
Hannower...... 462 000 mieszk.
Stuttgart . 452 000
Duisburg . 439 000
Nflmberg . . 413 000
Wuppertal (połączone miasta El-
berfeld i Barmen)..... 406000
Ogółem było więc 17 miast wielkich, po
siadających ponad 400 000 mieszkańców. Po przyłączeniu Austrji i obszaru Kłajpedz-kiego, Rzesza Niemiecka rozpościera się pomiędzy 55*51’ szer. płn. (na północ od miasta Kłajpedy (Memel) w Prusiech Wschodnich) na północy, a 46*22’ szer. płn. (na górze Rinka: 2 4.29 m, w Karyntji) —na południu, oraz 5*52’ dług. wsch. (w prowincji Reńskiej, powiat Heinsberg) na zachodzie a 22*53’ dług. wsch. (w Prusiech Wschodnich, powiat Schlossberg) na wschodzie.
Rozpiętość z północy na południe wynosi 983 km, zaś z zachodu na wschód 1 155 km. włączając w to Pomorze polskie (82 km).
Długość granic Rzeszy bez obszaru Klaj-pedzkiego wynosi ogółem 9 200 km, z czego na granice lądowe przypada 7 470 km, na granice moiskie zaś 1 730 km.
2. Ukształtowanie powierzchni i struktura geologiczna. Pod względem ukształtowania powierzchni obszar Rzeszy niemieckiej podzielony być może na cztery pasy równoleżnikowe: 1) nizinę północno-niemiecką, 2) pas górski środkowo-niemiecki, 3) wyżynę po-łudniowo-niemiecką i 4) południową krainę górską.
1. Nizina północno-niemiecką stanowi część wielkiej niziny europejskiej, ciągnącej się od cieśniny Kaletańskiej, wzdłuż wybrzeży morza Północnego i Bałtyku, od Holandji i Belgji, aż do Polski północnej i Litwy. Nizina ta wznosi się przeważnie od o do 100 m n. p. m., miejscami zaś do 200 m.
2. Pasmo wyżyn środkowo-niemieckich rozpoczyna się na zachodzie w nadreńskich górach Łupkowych, obejmując na zachód od Renu wyżynę Eifel (Hohe Acht — 746 m), na południe od Mozeli grzbiet Hunsriick (Erbeskopf — 816 m) oraz wyżyny Palaty-natu (Donnersberg — 687 m) i Hartu (Kal-mit — 673 m). W tektonice Niemiec zachodnich występują dwa kierunki zasadnicze: SW—NE oraz SE—NW, spotykające się niemal pod kątem prostym i tworzące w zachodnich Niemczech trójkąt, którego szczyt leży nad środkowym biegiem rzeki Wezery. Linje faldowań zachodnich rozpoczynają się poza granicami Niemiec i tworzą z połd.-zachodu ku płn.- wschodowi