Magazyn6901

17

1' wysokie i gładziuchne; trzonek cienki, okrągły, łśnący, nagi i czarno - cisawy w padający w czerwonawo; blaszka od dołu dwa- a od góry raz-pićrzasta; łaty naprzemianległe, z przytrzonkanii, niekształtne, zawsze jednak od góry zaokrąglone i posczćpane w łatki — płonne przewrotnie jajowate, nierówne, tępe i drobno-piłkowane,— a płodne całkowite, od podstawy skośnie klinowate , 4 — 6"' długie i szćrokie, pięknie zielone, krśsowane i nagie; kupki pojedyncze, ró-wnowązkie i blado - cisawe.— Kośną po skałach i murach wilgotnych, niemal wszędzie w Europie południowej, od czerwca do października.

Używane oddawna pod nazwą Kapilorka— herba capillorum Veneris w katarach i zatkaniach trzewów, jako środek otwierający, pobudzający poty i nieco wzmacniający; zwłaszcza też n małych dzieci.

RODZAJ 16. Zanokcica [Aspleniiim. Lim.].— Otoczki na żyłkach poprzecznych powierzchni dólnój listowia, w kupkach równowązkich a skośnych względem nerwu głównego; zawijki błoniaste, płaskie, od wewnątrz lub od góry wolne, a przyczepione do żeberkowatyeh odnóg nerwu głównego.

Gat. 1. Z. skalna [A. Tricliomanes LlN.l, zwana dawniój bardzo mylnie Rząsą skalną. Dfiss. 1.15.— Kłąb niewyraźny i prawie całkiem przechodzący w korzenie włókniste, wydają gęstą darń z kilkudziesiąt listowiów 4—6” wysokich; trzonek rogowaty, czarno-cisawy, łśnący, ku górze rynienkowaty, po obu brzegach obwiedziony błonką; blaszka równowązka, pierzasta; łaty drobne, nagie, bez przy trzonku w, niemal cały trzonek porastające, jajowato-okrągławe, tępe, karbowane, w podstawie jakby-ucięte i klinowate, pięknie zielone; kupki tworzą 3—5 krśs, a z czasem spływając się— okrywają niemal cały spód łatki.— Rośnie pospolita po rozpadlinach skał, zwaliskach, wąwozach, na korzeniach drzew i t. p. wszędzie; od czerwca do listopada.

Rzadko kiedy bywa używaną, pod nazwą ziela Zanokcicy Jkal-nij lub Włotków czerwonych— hba Trichomanes v. Adianthi r u b ri, jako środek otwierający i rozwalniający, w kaszlu, w suchotach, —• a najwięcej w kamieniach zachwalaną: zwykle zaś za Kapilorek zbieraną.

Gat. 2. Z. czarna [A. Adianthum nigrum Lin.]. DttSS. I. 15.— Kłąb nieznaczny , z bardzo licznymi korzonkami włóknistymi, cisawo - czarnymi; listowie 4 -10" wysokie; trzonki długie, zielone— tylko od podstawy czarniawo - czerwone i rynienkowate, nagie; blaszka w całości prawie-trój-kątna, od spodu 3- w środku 2- a ku górze 1 -piórzasta; laty podłużnie-klinowate i piórzasto wcinane; łatki w końcach o-stro piłkowane, a szczytowa kończysta i wcinano-ząbkowana; kupki ostatecznie pokrywające całą powierzchnią dolną łatek.

2