94299601

580 Z. SZYMANOWSKI

niezawsze ściśle opiera się na fundamencie faktów, ale za to odegrała olbrzymią rolę heurystyczną i pozwoliła powiązać cały szereg luźnych zjawisk i przewidzieć wielką ilość nieznanych. Dla Ehr-licha proces uodpornienia wiąże się z ogólną sprawą trawienia wewnątrzkomórkowego. Substancye uodparniające spotykają w komórkach ustroju elementy, obdarzone względem siebie blizkiem powinowactwem. Podług Ehrlicha drobina plazmy żywej składa się z rdzenia i z całego szeregu grupujących się koło niego kompleksów atomowych pobocznych, zwanych łańcuchami bocznymi. Pewne łańcuchy boczne substancyi uodparniającej wiążą się z odpowiednimi łańcuchami komórek ustroju. Są to w terminologii Ehrlicha receptory. Amboceptor w surowicy hemolitycznej jest jednym z takich receptorów. Związany przez substancyę odpornościową, receptor odrywa się od swojej komórki, która wskutek tego zmuszona jest do procesu odtwórczego. Regeneracya ta odbywa się w nadmiarze, komórka zaczyna ten nadmiar receptorów wydzielać na zewnątrz i oto organizm zawiera w sokach swoich gotowe receptory wolne, spełniające funkcyę ochronną w razie nowego wtargnięcia substancyi uodparniającej i zaraz ją zobojętniając. W ten sposób teor}m Ehrlicha ujmuje produkcyę substancyi odpornościowej, licząc się przedewszystkiem z faktem swoistości.

Fermenty ochronne.

Ogólnie przyjęty jest pogląd, że tylkc ciała białkowe mogą sprowadzać uodpornienie. W ostatnich czasach jednak Abderhal-den ogłosił szereg spostrzeżeń, częściowo potwierdzających wyniki badaczów dawniejszych, dowodzących, że zastrzykiwanie do żyłv lub pod skórę produktów rozszczepienia białka, węglowodanów i tłuszczów sprowadza również pewne zmiany w ustroju. Pod wpływem takiego zastrzyknięcia surowica nabiera zdolności rozszczepiania in oitro substancyi poprzednio wprowadzonej, w surowicy zjawia się ferment, którego poprzednio nie zawierała. Ferment ten wykazuje swoistość, ale w znaczeniu chemicznem. Po zastrzvknię-ciu ciał białkowych, lub peptonów surowica peptonizuje wszelkie białka, po zastrzyknięciu cukrów rozszczepia rozmaite węglowodany, po zastrzyknięciu tłuszczu zmydla tłuszczowe ci.ała. Abderhalden przypisuje tym fermentom znaczenie ochronne; mają one dopoma-