NDIGCZAS0034762577

Na piargu. 61

bój o prawo życia; tysiące dębików niedochodzi co roku do rozwoju lub wyrósłszy, pada ofiarą tej walki, lecz w rezultacie udaje się zawsze, wcze' śniej lub później, choćby tylko kilku pionierskim osobnikom rośliny ostać się trwale na płynnem podłożu, torując drogę innym roślinom do stopniowego unieruchomienia i opanowania piargu.

II-gim typem biologicznym w pośród roślin piargowych są te, dla których przedstawicielem może być u nas w Tatrach piękny, biało kwitnący mak piargowy (Papaver Burseri Cr. = P. alpinum L. pro p.).

Rys. 2. Mak piargowy — (Papaoer Burseri). — naturalnej wielkości.

Spotykamy go dość często na wapiennych piargach wśród turni tatrzańskich, jako najpiękniejszą bodaj ich ozdobę, przyczem łatwo zauważyć, że nie unika on wcale piargów bardzo stromych i że nieraz wychyla swe białe główki z pośrodka żywo płynącego nurtu piargu. Dziwić to może tembardziej, że cała postać tej rośliny — w przeciwieństwie do omówionego dębika — jest niezwykle delikatną, że jest rośliną zielną, nie drewniejącą, a liście jej i kwiaty należą do tak subtelnych i niewytrzymałych, że wkrótce po zerwaniu więdną one zupełnie.

Skąd ta delikatna mieszkanka gór czerpie siłę do walki z piargiem i w jaki sposób na niem się osiedla?

Ażeby zrozumieć tajemnicę broni, jaką walczy subtelny mak z niebezpieczeństwem egzystencji na piargu, musimy ostrożnie i cierpliwie wydobyć jeden okaz tej rośliny ile możności w całości z pomiędzy szutru wapiennego, w którym jest pogrążony. Obok umieszczona rycina (rys. 2) przedstawia nam taki właśnie okaz maku piargowego. Uderzają w nim następujące cechy: 1) liczne i długie rozgałęzienia pędów wijących się wśród piargu, 2) wielka ich elastyczność,

3) silny i długi korzeń palowy, 4) ślady charakterystycznego odnawiania się pączków ustawionych w piętrach ponad sobą, 5) liście porozcinane w liczne, pierzaste odcinki, 6) kwiaty stosunkowo bardzo duże i wonne.

Te właśnie cechy stanowią rynsztunek bojowy maku piargowego w walce z żywym piargiem wapiennym. I tak: silny korzeń palowy przytwierdza silnie roślinę w głębi piargu i nie łatwo pozwala ją wyrwać z podstawy, system elastycznych pędów przepuszcza, niby przez rzadką sieć,