FizykaII09901

94

równowagi punktów nazwiemy górą fali, część zaś leżącą po drugićj stronie tejże równowagi dołem fali, wówczas ba i U a' oznacza góry, ba' \b'c zaś doły fali. Ponieważ te podłużne fale powstają tylko wskutek wzbudzenia elastyczności w ciele płyn-nem i dalćj się rozchodzą, więc chyżość ich przesyłania wyraża ogólne, już wyżćj otrzymane, równanie

v^c]/± _m

w którem e siłę elastyczności w tćm samćm znaczeniu, co tam, d zaś gęstość płynu oznacza. Zastosujmy tedy to zrównanie najprzód do ciał ciekłych i wystawmy sobie, że słupek jakićj cieczy w naczyniu, którego ściany nie mogą się rozciągać, jest ściśnięty siłą zewnętrzną, wskutek czego cząsteczki jego nieco więcćj do siebie-zbliżyć się muszą, niż wstanie natural-nćj ich równowagi. Siła elastyczności w tym przypadku, będąca miarą ilości e, znaczy tyle, co wzajemne w kierunku promieni jawiące się odpychanie cząstek cieczy zbliżonych do siebie lub przyciąganie się ich nawzajem, skoro one znowu nieco więcćj oddalą się od siebie, gdyż tu rozciąganie i ściąganie się tylko w kierunku promieni następować może z powodu, że każda nitka cieczy jest niejako zamknięta płynem otaczającym. Lecz ciecze są także ściśliwe, a zmiana v ich objętości, wyrażona w częściach pierwotnćj tćj ilości, jest proporcjonalna do zewnętrznego ciśnienia. Jeśli więc u jest współczynnikiem ściśliwości, czyli zmniejszeniem objętości ciała, gdy ciśnienie powiększy się o jednę atmosferę, to dla ciśnienia P atmosfer, mamy

v — u P.

W naczyniu tedy z nieściśliwemi ścianami występuje zmniejszenie objętości tylko • jako skrócenie słupka cieczy, którego pierwotna długość l staje się po ściśnieniu równa V. Oznaczywszy zatćm poprzeczne jego przecięcie głoską a, mamy al—aP l—P A l

v — ——j— = —j— — -j- = p, zatem o—/j.P

Elastyczność, z jaką skrócony słupek cieczy znowu o p przedłużyć się usiłuje, jest równa zewnętrznćj sile ściskającćj, zatćm

1