FizykaII15601

151

linię poziomą, czyli raczej świetlistą smugę, przedłużającą się mniej lub więSj w^r poziomym kierunku stosownie do zmniejszania lub zwiększania się odchylenia drgań tegoż diapasonu. Nareszcie gdy obydwa diapasony Ii i 8 drgają równocześnie, wtedy ruch pionowy obrazu świetlnego składa się z ruchem jego poziomym w ten sposób, iż on opisuje linię krzywą, której kształt zawisł od akustycznego przestanka obu diapasonów i^ od różnicy faz ich drgania. Badając te linie krzywe za pomocą przyrządu w fig. 63 w^rystawdonego, wynalazł Lissajous sposób nie t3^rlko oznaczania przestanka pomiędzy dwoma diapasonami z niesłychaną dokładnością, ale także sporządzania widełek strojowych, zgadzających się ze sobą zupełnie pod' względem liczby drgań, w^r.tym samym czasie wykonanych. Jeżeli w kierunku AB zamiast słabego-śwńatła lampy arganckiej pada wiązka silnych promieni rówmoległych, czy to światła słonecznego, przechodzącego przez mały otwór w^r okiennicy do ciemnej izby, czy lampy foto-elektrycznej Duboska lub też lampy magmowej, w którym to wypadku dla nadania im równoległości przepuszcza się ją przez soczewkę achromatyczną, wtedy ma ona dosyć jasności, aby po odbiciu się powtómem padłszy w kierunku Cl) na białą zasłonę, dała widoczny obraz linij w^r mowie będących, które się okazują, skoro widełki są w^r drganiu. Takie przedstawienie figur Lissa-jousa daleko jest wygodniejsze, niż przypatrywanie się im bezpośrednio w^r zwierciadle C, szczególnie dla licznego zebrania wi-dzów, którzy w^rszyscy naraz mogą obserwwać to ciekawe zjawisko. Lissajus,. uczyniwszy wido^nemi drgania diapasonów^r dźwięczących przez mocne oświetlenie jednego punktu ich zwier-ciadełka. drgającego, rozwiązał praktycznie zagadnienie składania na drodze optycznej dwóch ruchów drgających, które się odbywają albo w^r jednym tylko kierunku, albo w^r kierunkach do siebie prostopadłych. Przy śledzeniu dwóch ruchów⁷ drgających rówmoległych ustawiają się obydwa diapasony ze swemi źwier-ciadełkami albo pionowo (Fig. tli na nasi. sir ), albo poziomo, zaw^rsze jednak tak naprzeciwko siebie, aby światło odbite od Jednego z nich padało na drugie, stojące względem pierwszego prawie równolegle, a po takiem powtórnem odbiciu i następnem przejściu przez soczewkę było rzucone na białą zasłonę.

151

\