429
4) Silne wrażenie w pewnem miejscu siatkówki sprawione rozszerza się mniej lub więcej po za granicę obrazu na niej powstałego, udzielając się także sąsiednim cząstkom tej nerwowej błony. Wskutek tego wązkie a jasne prążki na ciemnem tle wydają się nieco szersze, a rozpalone druty w ciemnej izbie znacznie grubsze, niż są rzeczywiście. Zjawisko to nazwano rozpromienianiem. Ono jest przyczyną, że podobnie, jak przedmioty białe lub bardzo żywej barwy, widziane na tle czarnem, wydają się w nieco większych rozmiarach, tak znowu przeciwnie przedmiot czarny na tle białem "wydaje się oku mniejszym. Plateau Przekonał się, że rozpromienianie bywa odmienne u każdego człowieka i zmienia się nawet u tej samej osoby w miarę blasku Przedmiotów i czasu przypatrywania się im, tudzież, że objawia się w najrozmaitszych odległościach i że je soczewki rozpraszające. powiększają, zbierające zaś zmniejszają.
5) Linie proste, pociągnięte w myśli od punktów zewnętrznego przedmiotu do odpowiednich punktów jego obrazu na siatkówce, przecinają się nawzajem wewnątrz gałki ocznej (fig. 23ó) W tym samym punkcie, który się punktem krzyiowania zowie. Kąt dwiema takiemi liniami utworzony jest to kąt widzenia, Pod którym okazuje się kawałek rozciągłości przedmiotu, zawarty pomiędzy ostatecznymi punktami tych linii do niego pominiętych; jemu odpowiada na obrazie siatkówki rozciągłość, mieszcząca się pomiędzy drugimi końcami onych linii. Gdy zaś Oaiurahiem jest przypuszczenie, iż pozorna wielkość przedmiotu stosuje się. do wielkości jego obrazu na siatkówce, więc pozorna wielkość przedmiotu zależy p czy wiście od kąta widzenia. ^ równej odległości okazują się tedy większe przedmioty pod większym, a mniejsze pod mniejszym kątem widzenia; ten sam zaś przedmiot wydaje się nam tym mniejszy, im więcej od oka oddalony, albowiem wielkość obrazu, padającego na siatkówkę w oku, zależy od rozwartości kąta widzenia, a ten w pierwszym Pl'zypadku jest mniejszym, niż w drugim.
fi) Przedmioty, których kąt widzenia jest za nadto mały, Przestają być widzialnemi, skoro ich jasność niżej pewnej granicy spadnie. Dzieje się to dla tego, że za mało wrażliwych części siatkówki jest wystawionych na wrażenia obrazu, malującego się lla 'bój w bardzo drobnych rozmiarach. Gwiazdy jednak pomi-