FizykaII11501

110

kości znowu na dół opada i sprawia, że nieco dalej ciecz dokoła nićj podnieść się, t. j. nowa góra fali powstać musi; w miejscu zaś, gdzie przedtem była góra, utworzyć się musi dół fali. Wskutek czgściowego zniesienia równowagi w cieczy powstają więc i rozchodzą się tym sposobem góry i doły fali coraz dalej pod wpływem ciężkości, która jćj cząstki do równowagi sprowadzić usiłuje. Sprawdzenie tego zdania doświadczeniami braci Weberów i dalsze uzasadnienie szczególnych praw^r ruchu omówionego w tomie dodatkowym. Tu zestawimy tylko jeszcze wszystkie te prawa, z doświadczeń Weberów' wysnute, jak następuje:

1.    W miejscu, gdzie powierzchnia cieczy kształt fali przybiera, poruszają się jej cząstki na pionowych płaszczyznach w' kolejach zamkniętych lub nie, według tego czy odpowiednie góry i doły fal są »^-ówno-, czy różnokształtne. Pionowa średnica takich kolei jest równa wysokości fali.

2.    Cząstki, leżące w kierunku przesyłania fal, rozpoczynają swoje obiegi w tym porządku, jak po sobie następują: bliższe miejsca powstania fali pierwej, dalsze później; lecz cząstki, których koleje się przecinają, nigdy przytem nie uderzają o siebie. Na przesyłaniu tego ruchu od cząstki do cząstki coraz dalej polega falowanie.

3.    W tym samym czasie, w którym cząstka cieczy ukończy jeden obieg po swej kolei, posuwa się fala, przez to utworzona, o całą swoją szerokość naprzód, przy czem jćj dół lub góra przoduje według tego, czy cząstki, z których się ona składa, rozpo czynają swój bieg w kierunku na dół, czy do góry.

4.    Czas, w którym pojedyncze cząstki cieczy jeden pełny obieg po swoich kolejach wykonują, określa stosunek wysokości fali do jej szerokości.

5.    Ruch cząstek sięga do znacznych głębokości, a wszystkie cząstki, leżące na tćj samćj linii pionowćj, rozpoczynają go razem i biegną w kolejach, których pozioma i pionowa średnica tem jest mniejsza, im głębićj cząstka leży; zawsze jednak pozioma średnica przewyższa długością swoją średnicę pionowy, u to tem bardziej, im więcćj odpowiednia cząstka jest oddaloną od powierzchni. W głębiach wielkich wahają cząstki cieczy tylko w prostych liniach około swoich miejsc równowagi.