FizykaII21601

210

zgłoskowym być może, tudzież, że je tylko w pewnem miejscu słychać, nareszcie, że fale głosowe padać muszą pod kątem prostym na ściany odbijające, jeśli tem miejscem jest same źródło głosu pierwotnego. Lecz można także słyszeć echo kilkakrotne, nie znajdując się przy źródle głosu, jeśli ściany odbijające są tak położone, iż pierwotne fale głosowe nie prostopadle, lecz pod innemi kątami na nie padają i po regularnem odbiciu się od nich kolejno przychodzą do ucha, ‘/ostającego w miejscu krzyżowania się odbitych promieni głosowych.

Przy tem zdarza się czasem, że niektóre fale po jednorazo-wem odbiciu, inne zaś dopiero po kilkurazowem dostają się do ucha. Te ostatnie muszą więc słabsze sprawić wrażenie, niż pierwsze, i dla tego echo w takim przypadku powtarza głos z nierówną mocą; mianowicie coraz słabiej. Częstokroć wydarza się, że dla zachodzących przeszkód nie można usłyszeć głosu pierwotnego, tylko sam odgłos. Wtedy nie zna ja c tej oicolicżności, zostajemy względem źródła pierwotnego głosu w błędzie, bo ucho odnosi wrażenie otrzymane zawsze w tym kierunku, którym promień głosowy prowadzi uderzenia do ucha. . Dla tego błądzą ludzie nieraz w lesie, idąc tylko za głosem, który odbijając się od drzew wielokrotnie, rozróżnienie echa od głosu pierwotnego czyni niemożliwem. W różnych miejscach, mianowicie w górach i na brzegach lasów zdarza się słyszeć najrozmaitsze echa. Sławnemi dawniej były: echo na grobie Metelli w Rzymie (piętnasto zgłoskowe, najmniej ośmiokrotne), echo w.Si-monetta pod Medyolanem, które powtarzało wyraz jednozgło-skowy 80 razy; echo w pewnym gmachu w Parni, które na zapytanie „quis hic adest“ odpowiadało 30 razy „adest,'^Ł echo w pobliżu miasta Verdun, przez dwie sąsiednie wieże utworzone (13 krotne). Znane teraz echa są: w niektórych miejscach w Tatrach, pod Koblencyą nad brzegiem Renu, które powtarza jednozgłoskowy wyraz 18 razy; koło Andersbach w Czechach (echo siedmiozgłoskowe, trzykrotne), w Kassel na środku placu królewskiego (echo jednozgłoskowe, 9 krotne), nad Alinsee w wyższej Austryi (echo 14 zgłoskowe) i t. d.

Ściany odbijające fale głosowe nie koniecznie muszą być płaskie, gdyż ogólne prawa odbijania się głosu od ścian krzywych zostają zawsze te same. Przekonać się o tem nie trudno