FizykaII18101

175

albo wychodząc od tonu zasadniczego zamkniętej piszczałki, równie długiej, jak tamta, t. j. od tonu C_L, wziętego za 1, tony ■Ł 4 6 8 10 12.

Pierwszy, trzeci, piąty i w ogóle (2'n—1) ton jest przeto najbliższą wyższą oktawą pierwszego, trzeciego i t. d (2n—1) tonu zamkniętćj piszczałki. Prócz tego piszczałka otwarta wydaje jeszcze 2n pomiędzy tamtemi leżących tonów.

Dźwięczącą piszczałkę otwartą, można porównać z prętem na obu końcach wolnym, wprawionym w drgania podłużne. Fale przybywające do otwartego końca rury doznają odbicia, bo powietrze zewnętrzne jest wolniej ruchliwe i dla tego pod pewnym względem niejako rzadsze, niż powietrze wewnątrz niej zawarte. Odbicie więc tego ruchu falowego następuje bez zmiany znaczka jakości, a dostająca się tam góra falowa odbija się jako góra, dół zaś falowy tak samo jako dół. Pierwszy tedy możliwy rodzaj drgania, który w takiej piszczałce sprawić może stojące fale, jest ten, którego długość fali jest równa podwójnej długości rury. Drganie np., w którem długość fali, jak w piszczałkach zamkniętych, byłaby równa poczwórnej długości piszczałki otwartćj, sprawiłoby węzeł przy samym otworze wargowym, zatem nie utrzymałoby się jako drganie stojące w tej rurce. Ruch zaś drgający, w którym długość fali jest równa podwójnej długości piszczałki, tworzy w samym jej środku węzeł drgania i sprawia tamże zamiast jednej fali stojącej,^rdwie połowy takiej fali, których długość wyrównywa długości całej piszczał-

. . 2/

ki, Czas pełnego drgania jest przeto T = -. , a liczba drgań

V

Ruch drgający, w którym fala tak jest długa, jak piszczałka, sprawia w niej dw^ra węzły drgania, oddalone od jej końców o V₄ część długości piszczałki. Miedzy niemi znajduje się fala stojąca, której długości — y₂ /, a przestrzeń sięgającą od każdego węzła aż do najbliższego mu końca rury zajmuje połowa fali, która ma długość ^]/₄ /; zatem na obu końcach są maxima drgania. O wpływie szpary wargowej na wysokość tonu piszczałek otwartych, to samo powiedzieć można, co przy piszczałkach zamkniętych nadmieniono. Także i w tych długość fali jest trochę większa od podwójnćj długości piszczałki. Porównywając