43
а) ze względu na dzieci. Te znajdują się we wiośnie życia, w okresie, który stanowi fundament doczesnego i wiecznego życia. Co tu się zasieje w sercach dzieci, wzrośnie w późniejszem życiu; co tu się zaniedba, już potem nie tak łatwo da się uzupełnić;
[3) ze względu na rodziny, do których należą dzieci. Cielesny i duchowy rozwój dzieci jest warunkiem ich szczęścia. Dzieci wtenczas tylko są błogosławieństwem rodzin, jeżeli zostaną we wszystkich kierunkach dobrze wychowane;
y) ze względu na społeczne życie w Kościele i państwie, które nauczyciel utwierdzić dopomaga;
б) lecz nietylko co do doczesnego życia ma nauczyciel ciężką odpowiedzialność, ale też i co do wiecznego. Bóg zażąda od nauczyciela rachunku nietylko z jego osobistej, ale nierównie więcej z jego zawodowej działalności. Szczęśliwy ten nauczyciel, pod którego przewodnictwem i kierownictwem wychowankowie znaleźli drogę do nieba i szli nią wytrwale; straszne zaś biada spotka tego, z którego winy dzieci wiarę i obyczajność straciły i poszły drogą występku. Byłoby mu lepiej, gdyby był wcale nie żył!
Do takiego tak pełnego odpowiedzialności zawodu można tylko dopiero po należytem przygotowaniu przystąpić.
d) Zawód nauczyciela jest też w wysokim stopniu błogi w skutki, jeżeli go się sprawuje z sumiennością i rzetelnością zawodową, z należytą znajomością tego zawodu dotyczących momentów. Prawdziwie zdatny nauczyciel jest dobroczyńcą dzieci, rodziny, państwa, Kościoła, a jego działalność wydaje najzbawiennicjsze owoce w czasie i wieczności. Lecz potrzebną do tego zdatność zawodową powinno poprzedzić należyte zawodowe wykształcenie.
e) O jak pięknem i Szczytnem, zarazem jak płodnem jest działanie nauczyciela, który widzi, że swemu zadaniu sprosta! Jak pewnie zmierza on do swego celu! Lecz jak wiele gorzkich godzin może naliczyć ten, który czuje, iż za mało posiada sił do rozwiązania zadania swego! Jak wiele błędów on popełnia! Jak ciężkich zarzutów musi słuchać od swego własnego sumienia! Nic bardziej nie dokucza, jak ta myśl, że się jest na niewłaściwem stanowisku.