page0103

99

„Mózg hypertroficzny, (tj. przekraczający normalną granicę ciężaru, którą według pomiarów Broca oznaczają na 13*26 gr, u dorosłego człowieka), czy on jest przyczyną, czy skutkiem czynności jakiegokolwiek rzędu, jest niebezpiecznym zaszczytem Najwięcej atoli zmartwienia fizyologom narobił mózg niedoszłego dyktatora Francyi, Gambetty, ważył tylko 1160 gramów! a to mniej, niż przeciętny ciężar mózgu dziecka siedmioletniego, tak, że mózg tego męża stanu znalazł się w granicach, jakie nauka wyznacza dla tak zwanych nhkrocefalów (małogłowych!)

Więc jedno z dwojga: albo Gambetta był idyotą, a wówczas niewiedzieć co sądzić o Francuzach, którzy mu pomnik, jako wielkiemu mężowi stanu, wystawili; albo też, co widoczne, znów ta niedobra waga spłatała materyalistom figla.

Mózg znanego mineraloga Hausmanna, dosięgnął zaledwo 1226 gramów; słynnego anatoma Tiederaanna, tylko 1254; a wobec tych dwóch danych, Karol Vogt wolał odmówić obydwom ich wartości naukowej *), niż odstąpić od teoryi, że im większy mózg, tern myśl genialniejsza. W końcu historya poświadcza, że Raphaćl, Wolter, Kartezyusz i Napoleon I, musieli mieć bardzo mało mózgu, skoro małe mieli głowy. Sławny anatom z Getyngi, Rudolf Wagner, sam zważył 964 mózgów najzupełniej autentycznych, a z tego zestawienia wynikło, że w najmniejszej proporcyi nie pozostawała umysłowa wartość z ciężarem mózgu. Dlatego nie możemy pojąć, jak mógł autor „Fizyologii człowieka", po tylu pracach, napisać w 1891 roku zdania, które na początku rozdziału przytoczyliśmy!

') „Mais les exceptions confirment la regle; puis, leur cerreau s’etait peut-etre retreci; enfin, il me semble, ąu une place de profes-seur a Goettingue, ou de secrśtaire perpetuel a TAcademie des Sciences de cette ville, ne sont pas precisćment une preure de dereloppement intellectuel extraordinaire“. (L’ame humaine, existence et naturę par li. P. Marie Thomas Coconnier, Paris, 1890, atr. 62). Nie można się wobec tego dziwić, że pewien uczony antropolog, nie chcąc swej sławy narazić na szwank, testamentem zakazał, by jego mózg ważono.

7*

http://rcin.org.pl