page0118

— 112 —

od wielu czynników moralno-społecznych. Albowiem widzimy z jednej strony, przy obserwowaniu samobójstwa w różnych krajach, a także w różnych stosunkach wieku, pici i t. d., z drugiej, w danych warunkach miejsca, t. j. w tym samym kraju, ciągłą jednostajność narzędzia ^]). U nas naprzykład w Królestwie Polskiein (podobnież w Galicy i. w Poznańskiem, na Litwie) najpospolitszem narzędziem samobójcy jest stryczek. Z 1000 powiesiło się 741, zastrzeliło się 70, utopiło 75, zarżnęło lub zakłóło 72, otruło 25 reszta pozostaje na inne sposoby. Zupełnie inaczej w krajach południowej Europy. We W łoszech naprzykład pierwsze miejsce w tym szeregu zajmują topielcy, którzy u nas stoją na trzeciem miejscu, to zaś miejsce zajmują przodkujący u nas wisielcy ²). Z 1000 samobójców w tym kraju: utopiło się 371, zastrzeliło 2lO, powiesiło tylko 202; ostre narzędzia, które u nas zajmują czwarte miejsce, tu ustępują rzadkiemu u nas skoczeniu z wysokości i to ostatnie zabiera we Włoszce li 119, ostre narzędzia tylko 69. W innych znowu krajach Europy stryczek zdaje się przeważać, ale nie W' takim stopuiu jak u nas. We Francyi przypada na to narzędzie 426 z 1000, w Bawaryi 479, w Austryi (Przedlitawii) 488, w Saxonii 630, w Norwegii 645, w Danii 671, w Bosyi 738. Utopiło się w tymże stosunku we Francyi 316, w Bawaryi 231, w Sa-xonii 225, w Danii 220, w Austryi 219, w Norwegu 216, w Rosji tyko 72 ³). Zastrzeliło, w Bawaryi 171, w Austryi 159, we Francyi 112, w Saxonii 82, w Bosyi 62, w Norwegii 48, w' Danii 45. Z innych sposobów samobójstwa, zarżnięcie zdaje się być najczęstszem u nas i w ogóle w krajach słowiańskich, zeskoczenie z wysokości

') „Zadziwiającą okaże się regularność wypadkowych, jeżeli weźmiemy pod uwagę to mnóstwo czynników wpływających nietylko na spełnienie samobójstwa, ale na sposób jego spełnienia. Odnośne wykazy obejmują stosunki liczebne mechanizmu moralnego w porządku światowym większy wzbudzającego podziw, niż mechanizm ciał niebieskich*¹. Wagner. „Gesetzmassigkeit in der scheiubar willkurlicher meuschlichen Handlungen** s. 243. Contra. Oettingen 1. c. s. 703.

²)    „Statistica del Regno d’Italia“. Milano tipografia reale. 1872. tabl. LIX.

³)    Sądzić można (jak uważają Wagner, Lcgoyt, Oettingen i w. in.) że liczba topielców jest większa niż ją wykazuje Statystyka samobójców. Przy obdukcyi bowiem częstokroć niepodobna odróżnić samobójcy od przypadkowo utopionego. Na stosunkowe wszakże różnice pomiędzy krajami to nie wpływa, gdyż trudność ta spotyka się wszędzie zarówno.

http://rcin.org.pl