ROZDZIAŁ VI.
Patologia a dusza.
Quin etiarn morbis in corporis avius errat Saepe animus: dementit enim, deliraąne fatur: Lucr. III. 465.
Z tyra rozdziałem wstępujemy na zupełnie inne pole zarzutów materyalistycznycli przeciw duchowości duszy; zawiodła ich chemia, fizyka, anatomia mózgu, anatomia porównawcza, przeszli do patologii. Radzi nie radzi, będziemy musieli tym razem mieć do czynienia z niekoniecznie przyjemnymi indywiduami, bo z waryatami i pijakami; ale nie ma na to rady, gdyż według Buchnera, Herzena, Ferriera i t. d., patologia obrzuca nas takiem mnóstwem faktów, że dusza musi być tym razem funkcyą mózgu.
Spróbujmy przyjrzeć się z bliska tym strasznym faktom, czy one też przypadkiem nie wyglądają jak owi rycerze po muzeach, cali w stal okuci i żelazo, ale przed którymi dzieci tylko strach mieć mogą.
Ponieważ zarzuty Biicbnera już trochę u nas znane, może lepiej będzie, że je przechodzić będziemy według dowcipniejszego Ferriera 1).
*) Ferriere op. c. 214—217, Buchner op. c. 116 — 127.