page0101

ROZDZIAŁ VI.

Określenie świadomości. — Kategorye rozumienia.

Mówi się często, że rolą umysłu jest łączyć lub obejmować stosunki. Ważną więc jest sprawą wiedzieć, czem są te stosunki i jaką jest rola umysłu w ustanowieniu stosunków.

Zdarza nam się od czasu do czasu postrzegać przedmiot odosobniony, bez porównywania go z żadnym innym, bez dociekania, czy różni się on lub jest podobny do innego, czy stoi on do innego przedmiotu w stosunku przyczyny do skutku, znaku do rzeczy oznaczonej, lub czy współistnieje on z nim w czasie i przestrzeni. Mogę widzieć kolor czerwony i całą swą czynność umysłową wytężać na postrzeganie tego koloru, widząc go tylko, myśleć tylko o nim. Teoretycznie można to zrozumieć; praktycznie zaś zadaję sobie pytanie, czy takie odosobnione, samotne fakty świadomości istotnie zdarzają się niekiedy. Zdaje mi się, że i u siebie pochwyciłem nieraz takie chwile bezwładu umysłowego, gdy bawiąc na wsi podczas wakacyi patrzyłem na ziemię, zieleń, nie myśląc

http://rcin.org.pl