skanuj0001 (94)

określana jako psychohigieniczna, częściej mówi się o niej jako o funkcji wymiany emocjonalnej albo funkcji ekspresji uczuć, zrozumienia i uznania, bądź też rozładowania napięć emocjonalnych czy też funkcji zapewniającej członkom rodziny poczucie bezpieczeństwa. Wydaje się słuszne określenie tych różnych funkcji jednym mianem funkcji psychohigienicznej. Podkreśla ona bowiem te czynniki, z którymi związana jest harmonia życia psychicznego obywatela, jaką osiąga on dzięki wzrastaniu i życiu w rodzinie. Przez wypełnianie tej funkcji rodzina przyczynia się do ugruntowania i kultywowania zdrowia psychicznego w społeczeństwie, dzięki niej w rodzinie zaspokajane są potrzeby emocjonalne: miłości i przynależności, uznania i szacunku, poczucia bezpieczeństwa. Rodzina stwarza zatem swym członkom okazje do kształtowania i wzbogacania własnej osobowości.

Gdy rodzina nie wypełnia należycie którejś z funkcji, jest w jakimś stopniu ograniczona w zakresie swego działania, a zatem dysfunkcjonalna. Określimy bliżej dysfunkcjonalność przez rozpoznanie, jakiego rodzaju jest ta dysfunkcjo-nalność, czyli do której funkcji się odnosi. Każda dysfunkcjonalność rodziny wpływa przede wszystkim na członków rodziny, blokując określone ich potrzeby, które nic mogą być w pełni zaspokojone, jak i pośrednio na społeczeństwo, jeśli określona dysfunkcjonalność powtarza się częściej. Aby móc aktualnie rozpoznać różne rodzaje dysfunkcjonalności, należy poznać kierunki przemian, jakim podlegają funkcje rodziny w danym społeczeństwie w związku z jego rozwojem.

Przemiany w życiu rodziny, jako podstawowej grupy społecznej, wiążą się przede wszystkim ze zmianami zachodzącymi w całym społeczeństwie, którego rodzina jest częścią integralną. Na rodzinę wpływają różne zmiany w społeczeństwie, takie jak: industrializacja, urbanizacja, ruchliwość społeczna, praca zawodowa kobiet, a także zmiany w kulturze materialnej powodowane osiągnięciami techniki, ułatwianie środków komunikowania się, podróżowania. W związku z tym w podstawowych zadaniach, jakie rodzina wypełnia — czyli jej funkcjach, a głównie w ich zakresie, zachodzą przemiany polegające na stopniowym ograniczaniu zadań wchodzących w skład tych funkcji do takich, w wykonywaniu których nikt nie jest w stanie rodziny w pełni zastąpić. Dzieje się tak z dwóch powodów:

. Po pierwsze — w wyniku postępu w danej dziedzinie życia społecznego powstają instytucje, które przejmują część zadań wykonywanych dotychczas w rodzinie_v Między innymi postęp medycyny i rozwój szpitalnictwa sprawiły, że porody odbywają się nie w domach, ale w szpitalach lub innych placówkach służby zdrowia. Tak więc bardzo rodzinne wydarzenie, jakim jest przyjście na świat nowego członka rodziny, zostało zinstytucjonalizowane. Podobnie zostało w znacznym stopniu zinstytucjonalizowane leczenie chorych, którzy leczeni są głównie w szpitalach, a chorzy w miarę upływu dziesięcioleci musieli się do tego dostosować, zmienić poglądy i przyzwyczajenia, początkowo bowiem niechętnie opuszczali dom, czując się bezpieczniej i intymniej w czasie choroby wśród bliskich.

235