page0158

ROZDZIAŁ VIII.

Psy cho-fizy ka a dusza.

An imprimi quasi ceram auimum putamus?

Cicero Tusc. disp. I, 25.

Już raz mieliśmy sposobność zwrócić uwagę czytelnika na mrówczą pracowitość materyalistów; choć ich zawodzą nadzieje pokładane to w tej, to w owej hypotezie, choć tyle razy wykazano niedorzeczność ich teoryi, nie zrażają się, lecz ze słowy Horacego: Odi profanum vulgus na ustach zabierają się do dalszych badań, do szukania nowych dowodów przeciw duchowości duszy. Jak gwiazda przewodnia przyświeca im ta myśl: a nuż w końcu znajdziemy jakiś dowód, którego nie potrafią obalić przeciwnicy, nuż im niezbicie wykażemy, że to, co oni duszą nazywają, to tylko ruch molekuł mózgowych; wówczas trud się opłaci sowicie!

Tak się pocieszają materyaliści i dalej pracują. Czy tylko z korzyścią dla siebie? Widzieliśmy to i ocenili w poprzedzających rozdziałach.

Nowego dowodu^l) przeciw duchowości duszy ma tym

‘) Pominęliśmy przy rozbiorze zarzutów hypnotyzm i histeryą, by nie rozszerzać zbytnio ram niniejszej pracy, tembardziej, że kto uważnie przeczytał odpowiedź naszą na zarzuty z patologii czerpane, ten potrafi także zdać sobie poniekąd sprawę ze zjawisk hypnotyzmu. To pewna,

http://rcin.org.pl