page0125

111

Baśń nastręcza tę.korzyść, że wcześnie i niewygasłe można wszczepić w delikatne serduszka dzieci ważne reguły życia i wzory, nie stając się pr/ez to zanadto uczonym i nie odstraszając suchym morałem (Kellner: Rzecz o szkołacłi ludowych). Przy wyborze baśń' zważaj osobliwie na religijne, estetyczne i praktyczne momenty, bądź co do nich oszczędnym, używaj ich tylko niekiedy jako środka w nagrodę dla pilnych i posłusznych, albo żeby niemi uprzyjemnić przechadzki, pauzy i t. p.

e)    Lektura, szczególniej dzieł klasycznych. Wybór jednak niech będzie dobry pod względem treści i formy; gdyż nie wszystko, co się mieni klasycznem, jest godnem polecenia. Nauka języka ojczystego może tu osobliwie skutecznie działać (proza i poezya, opisy, określenia, opowiadania, biografie i t. p.), Szczególniej ważną jest poezya. Ona jest do dziecka i do ludu jednakowo zbliżoną i wewnętrznemu życiu duszy obydwóch odpowiednią. Jak dziecięctwo wszystkich ludów najpierw tylko w poezyi żyło, a ich pierwsze utwory duchowe miały formę poetyczną (podania), tak też cały dziecięcy wiek, cały dziecięcy świat i zapatrywania się na przyrodę są przeważnie poetyczne, za których pośrednictwem wszystko otrzymuje życie i duszę, a nawet zwierzęta i rośliny bywają perzonifikowane i mową obdarzane (Kellner).

f)    Także sztuka, a specyalnie chrześciańska sztuka jest znakomitym środkiem kształcenia fantaz\ i. W niej okazują się naszemu duchowi najwznioślejsze prawdy w najpiękniejszej konkretnej formie i czynią oraz fantazyę sposobną do przyoblekania swoich własnych produktów w piękną formę, aby w ten sposób skutecznie na współbliźnich oddziaływać.

g)    Bardzo wielkiej wagi w kształceniu fantazyi jest nauka rcligii.

a) Przedewszystkiem są dzieje biblijne, które swoją cudownością, swojemi zdarzeniami ze świętej i poszanowania godnej przeszłości, swojem zwróceniem się do dziecięctwa rodzaju ludzkiego zatrudniają wyobraźnię w również wysokim jak dobroczynnym stopniu i napełniają ją najszlachetniejszymi obrazami.

(3) »Zaraz po dziejach biblijnych następują co do wartości pojedyncze legendy albo opisy życia świętych, tych bo-

http://rcin.org.pl