page0160

— 146 —

rzemieślnik i wyrobnik, użytecznym członkiem państwa i ćo-rzucić swój szelążek do dobra ogółu. Niech tedy nie zajo-mina wychowawca zawczasu wszczepiać dzieciom cnotę sumienności i akuratności zawodowej. W szkole niecli przestrzega nauczyciel punktualnego spełniania wszystkich oto-wiązków szkolnych i występuje energicznie przeciw opieszałości, powierzchowności i lenistwu. Lecz niech też dobrze pamięta, że sumienność jest córką religijności i że bez religijnego wychowania nie może być osiągniętą. Religijność w^.ęc i w tym wypadku jest bardzo uważną cnotą obywatelską. Wszystkie inne społeczne cnoty: pokora, skromność, uprzejmość, posłuszeństwo, zaparcie się siebie samego, ofiarność i t. d., należą do jej orszaku i ona je utrzymuje i rozwija.

Rozumie się samo przez się, że miłość ojczyzny nie po w'inna się wyrodzić w^r nienawiść i odrazę ku innym narodom. Nacyonalna nienawiść (szowinizm) jest wykroczeniem przeciw chrześciańskiej miłości bliźniego i zwrotem do pogaństwa.

III. Kształcenie religijnych uczuć.

1. Religijne uczucia są uciechą pochodzącą z posiadania Boga i tego wszystkiego, co z Nim pozostaje w związku i do Niego prowadzi, przeto radością wypływającą z religii i religijnego życia i tego wszysLkiego, co je popiera, przeciwmie smutkiem z powodu tego wszystkiego, co im na przeszkodzie staje. Objawiają się one jako miłość, głęboki szacunek, podziw, uwielbianie, wdzięczność, nadzieja, nabożność w zdaniu się na Boga, świątobliwość z całkowitem zadowoleniem naszego serca w tera zdaniu się na Boga. Tu okazuje się ich wielkie znaczenie. One są uświetnieniem wszystkich innych uczuć; one nadają im właściwy kierunek, niebiańską godność i nadnaturalną siłę. W nich tkwi zapał do wszystkiego dobrego, radość i spokój we wszystkich fazach życia, porządek i harmonia wśród wszystkich wewmętrznych i zewmętrznych burz, niewzruszone męstwo we wszystkich cierpieniach i utrapieniach, pełna nadziei uległość w godzinę śmierci. Wznoszą człowieka ponad to, co zmysłow^re i ziemskie, użyczają mu ow^rego podziwienia godnego zapału, który go animuje do najpiękniejszych i najtrudniejszych czynów; usposabiają do teg;o,

http://rcin.org.pl