page0106

page0106



98 Summa teologiczna

A to widać w człowieku i co do umysłu i co do woli. Umysł bowiem poznaje zasady z natury; i to poznanie powoduje w człowieku poznanie wniosków, których człowiek nie poznaje z natury, lecz przez wynajdywanie, lub naukę. — Podobnie w woli cel sprawia to, co w umyśle zasada, jak powiedziano w II Physic. Stąd wola z natury dąży do swego ostatecznego celu, 1 ażdy człowiek bowiem z natury pragnie szczęścia. I ta naturalna wola powoduje wszystkie inne wole, skoro czegokolwiek chce, chce tego dla celu. Miłość więc dobra, którego człowiek chce z natury jako celu, jest miłością naturalną; miłość zaś od niej pochodząca, która jest małością dobra, kochanego dla celu, jest miłością z wyboru.

To jednak inny ma stosunek do umysłu, a inny do woli. Ponieważ, jak powyżej powiedziano (R. LIX, par. 2), poznanie umysłu powstaje, o ile rzeczy poznane są w poznającym. Z nie doskonałości zaś natury zmysłowej w człowieku pochodzi to, że umysł jego nie odrazu posiada z natury wszystkie rzeczy poznawalne, lecz tylko niektóre, poruszające go w pewien sposób do drugich. — Lecz przeciwnie, czyn władzy pożądawczej idzie za skłonnością człowieka do rzeczy. Niektóre zaś z tych rzeczy są dobre same przez się i dlatego same przez się pożądalne. Niektóre zaś uważa się za dobre z powodu przyporządkowania do czegoś innego, i są one pożądalne z powodu czegoś innego. Stąd nie jest to niedoskonałością pożądającego, że pożąda czegoś z natury jako celu, a czegoś z wyboru jako skierowanego do celu. — Ponieważ więc umysłowa natura w aniołach jest doskonała, znajdujemy w nich tylko poznanie naturalne a nie wy-rozumowane, lecz znachodzi się w nich miłość i naturalna i z wyboru.

To zaś powiedziano, pomijając te rzeczy, które są ponad naturą, natura ich bowiem nie jest wystarczającym początkiem. O tern zaś mówić się będzie poniżej.

Odpowiedź na pierwszy zarzut. Nie każda miłość z wyboru jest miłością rozumową, o ile miłość rozumowa przeciwstawia się umysłowej. To bowiem nazywa się miłością rozumową, co idzie za poznaniem rozumującem; niekażdy zaś wybór idzie za rozstrząsaniem rozumowem, jak powyżej wykazano

http://rcin.org.pl


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
page0168 160 Summa teologiczna Lecz przeciwnem jest, co mówi Augustyn w III super Gen. ad Litt. (c.
page0166 158 Summa teologiczna § 3. CZY W SZATANACH JEST CIERPIENIE. Do trzeciego paragrafu tak
page0108 100 Summa teologiczna nia, każda rzecz z natury pragnie osiągnąć to, co dla niej jest dobre
page0182 174 Summa teologiczna Bóg może uczynić, by przypadłość istniała bez podmiotu, jak to widać
page0118 110    Summa teologiczna zdanie u świętych doktorów, to jednak wydaje s
page0120 112 Summa teologiczna co do swego bytowania lub co do powstawania. Mógłby bowiem Bóg stworz
page0122 114 Summa teologiczna nadania formy co do czasu, lecz tylko co do natury, jak mówi Augustyn
page0150 142 Summa teologiczna z tego, co,powiedziano powyżej (R. LVI1I, 3). Stąd nic nie przeszkadz
page0164 156 Summa teologiczna IV cap. de Div. Nom., że pożądają tego, co jest dobre i najlepsze, by
page0180 172 Summa teologiczna łami Rzeki Bóg, niech się stanie to, lab tamto, w czem się wypowiada
page0184 176 Summa teologiczna kością, o ile pod niebem rozumie się także powietrze; brak zaś formy
page0070 62 Summa teologiczna są w umyśle człowieka lub anioła, jak rzecz rozumiana jest w rozumieją
page0102 94 Summa teologiczna ludzką cnotą, jest w pożądliwości, a męstwo w popędliwości. Lecz w ani
page0104 96 Summa teologiczna Zarzut trzeci. Oprócz tego, każde kochanie jest albo prawowite albo ni
page0104 98 SZKOLĄ JOŃSKA. to może być mieszanina możliwa (polentialis), albo chemiczna, mówiąc po n
page0108 98 CHALDEA Proroctwo to spełniło się do joty. Z prześwietnej stolicy starożytnego świata po
page0110 102 Summa teologiczna jik siebie samego, może jednym sposobem określać poznanie, czyli miło
page0112 104 Summa teologiczna Bóg był Bogiem, dla siebie zaś chce własnej natury. Lecz mówiąc absol
page0116 108 Summa teologiczna § 2. CZY BÓG STWORZYŁ ANIOŁA OD WIEKÓW. Do drugiego paragrafu tak

więcej podobnych podstron