page0182

page0182



174 Summa teologiczna

Bóg może uczynić, by przypadłość istniała bez podmiotu, jak to widać w Najśw. Sakramencie Ołtarza. Mógł więc uczynić, by ma-terja była bez formy.

Lecz przeciwnie, niedoskonałość skutku świadczy o niedoskonałości działającego. Lecz Bóg jest czynnikiem najdoskonalszym, stąd się mówi o Nim w Ks. Powt. Prawa XXXII, 4: Boże sprawy są doskonałe. Zatem dziełom przez Niego stworzonym nie brakowało nigdy formy.

Oprócz tego. Nadanie formy stworzeniu cielesnemu dokonało się przez dzieło rozróżnienia. Rozróżnieniu zaś przeciwstawia się pomieszanie, jak i nadaniu fortny brak formy. Jeśli więc brak formy wyprzedził w czasie nadanie formy materji, wynika stąd, że na początku było zamieszanie wśród stworzeń ma-terjalnych, które starożytni nazwali chaosem.

Odpowiadam, że co do tegj różne są zdania Świętych. Augustyn bowiem chce, (Wyzn. ks. XII r. 29), by brak formy w materji cielesnej nie wyprzedzał co do czasu, nadania jej formy lecz tylko co do pochodzenia, iub co do porządku natury. Inni zaś, jak Bazyli (Homilja II in Hesaem), Ambroży (In Hesaem.), Chryzostom (Homilja II in Gen.), chcą, by brak formy materji wyprzedzał co do czasu nadanie formy. I choć wydaje się, że te zdania są sobie przeciwne, to jednak mało się od siebie różnią. Augustyn bowiem inaczej przyjmuje brak formy w materji niż to czynią inni.

Augustyn bowiem przyjmuje brak formy w materji jako brak wszelkiej formy. I w ten sposób niepodobna powiedzieć, że brak formy materji wyprzedził w czasie czyto tworzenie jej formy, czy jej rozróżnienie. I co do powstawania formy jest to oczywiste. Jeśli bowiem materja bez formy jest pierwszą co do trwania, to już istniała w czynie, zawiera się to bowiem w pojęciu trwania, gdyż kresem stworzenia jest byt w czynie. To zaś, co jest czynem, jest formą. Powiedzieć więc, że materja jest wcześniejsza bez formy, znaczy powiedzieć byt w czynie bez czynu, a w tern zawiera się sprzeczność.— Nie można też powiedzieć, że miała jakąś formę wspólną, a później zostały jej dodane różne formy, któremi została rozróżniona. To bowiem równałoby się zdaniu starożytnych filozofów przyrody, którzy przyjmowali, że materja pierwsza jest jakiemś ciałem w czynie, np. ogniem, powietrzem, lub wodą,

http://rcin.org.pl


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
page0112 104 Summa teologiczna Bóg był Bogiem, dla siebie zaś chce własnej natury. Lecz mówiąc absol
page0110 102 Summa teologiczna jik siebie samego, może jednym sposobem określać poznanie, czyli miło
page0116 108 Summa teologiczna § 2. CZY BÓG STWORZYŁ ANIOŁA OD WIEKÓW. Do drugiego paragrafu tak
page0120 112 Summa teologiczna co do swego bytowania lub co do powstawania. Mógłby bowiem Bóg stworz
page0140 132 Summa teologiczna wsze. Lecz dla aniołów jest naturalnem, by się poruszali ruchem miłoś
page0150 142 Summa teologiczna z tego, co,powiedziano powyżej (R. LVI1I, 3). Stąd nic nie przeszkadz
page0162 154 Summa teologiczna także umysłu anielskiego. Stąd ani nawet sam anioł, z natury swojej n
page0180 172 Summa teologiczna łami Rzeki Bóg, niech się stanie to, lab tamto, w czem się wypowiada
page0102 94 Summa teologiczna ludzką cnotą, jest w pożądliwości, a męstwo w popędliwości. Lecz w ani
page0104 96 Summa teologiczna Zarzut trzeci. Oprócz tego, każde kochanie jest albo prawowite albo ni
page0106 98 Summa teologiczna A to widać w człowieku i co do umysłu i co do woli. Umysł bowiem pozna
page0108 100 Summa teologiczna nia, każda rzecz z natury pragnie osiągnąć to, co dla niej jest dobre
page0118 110    Summa teologiczna zdanie u świętych doktorów, to jednak wydaje s
page0122 114 Summa teologiczna nadania formy co do czasu, lecz tylko co do natury, jak mówi Augustyn
page0124 116 Summa teologiczna które z natury potrafimy, nie potrzebujemy łaski. Lecz anioł zwraca s
page0134 126 Summa teologiczna doskonałości formy, a forma nie usuwa możności, lecz usuwa ją brak, k
page0136 128    Summa teologiczna łości wolności. Stąd w aniołach jest większa w
page0146 138 Summa teologiczna które daje się z łaski, chciał je posiadać mocą własnej natury, a nie
page0148 140 Summa teologiczna § 5. CZY SZATAN BYŁ ZŁYM W PIERWSZEJ CHWILI SWEGO STWORZENIA, Z WINY

więcej podobnych podstron