102 Summa teologiczna
jik siebie samego, może jednym sposobem określać poznanie, czyli miłość ze s'.rony rzeczy poznanej i ukochanej. I w ten sposób poznaje drugiego jak sieb e samego, gdyż poznaje, że drugi istnieje, jak poznaje, że on sam istnieje. — Drugim sposobem może określać poznanie i miłość ze strony kochającego i poznającego; i w ten sposób nie poznaje drugiego jak siebie samego, ponieważ siebie poznaje przez swą istotność, drugiego zaś nie przez jego istotność. I podobnie nie kocha drugiego jak siebie samego, gdyż siebie samego kocha swoją wolą drugiego zaś nie kocha jego wolą.
Odpowiedź na drugi zarzut. To jak nie oznacza równości, lecz podobieństwo. Skoro bowiem miłość przyrodzona ma swą podstawę w jedności przyrodzonej, więc to, co jest mniej z niem jedno, z natury kocha mniej. Stąd z natury kocha bardziej to, co jest jednem liczbowo, niż to, co jest jednem co do gatunku lub rodzaju. Lecz jest naturalnem, że podobną miłość ma do drugiego jak ma do siebie samego, odnośnie do tego, że jak siebie samego kocha, o ile pragnie dobra dla siebie, tak kocha drugiego, o ile pragnie jego doDra.
Odpowiedź na trzeci zarzut. Mówi się, że miłość przyrodzona odnosi się do samego celu, nie jakoby do czegoś, czemu ktoś chce dobra, lecz jako do dobra, którego ktoś chce dla siebie, a stąd dla drugiego, o ile z nim jest jednym. I nie można tej przyrodzonej miłości usunąć nawet od złych aniołów, tak, by nie mieli miłości przyrodzonej do innych aniołów, o ile z nimi uczestriczą w naturze. Lecz nienawidzą ich, o ile są różnymi, odnośnie do sprawiedliwości i niesprawiedliwości.
§ 5. CZY ANIOŁ KOCHA BOGA MIŁOŚCIĄ PRZYRODZONĄ BARDZIEJ NIŻ SIEBIE SAMEGO.
Do piątego paragrafu tak przystępujemy.
Zarzut pierwszy. Wydaje się, że anioł nie kocha Boga miłością przyrodzoną bardziej, niż siebie samego. Jak bowiem powiedziano (w par. poprz.), miłość przyrodzona opiera się na zjednoczeniu przyrodzonem. Lecz natura boska jest niezmiernie odległą od natury anioła. Zatem anioł kocha Boga miłością naturalną mniej, niż siebie lub nawet innego anioła.