132 Summa teologiczna
wsze. Lecz dla aniołów jest naturalnem, by się poruszali ruchem miłości ku Bogu. Zatem nie można tego od nich usunąć. Lecz kochając Boga nie grzeszą. Zatem aniołowie nie mogą grzeszyć.
Zarzut czwarty. Oprócz tego, pożądanie odnosi się tylko do dobra lub pozornego dobra. Lecz w aniołach nie może być dobra pozornego, któreby nie było prawdziwem dobrem, gdyż albo nie może w nich być wc?le błędu, albo przynajmniej nie może on wyprzedzać winy. Zatim aniołowie mogą pożądać tylko tego, co jest prawdziwie dobrem. Lecz nikt nie grzeszy, kto pożąda tego, co jest prawdziwie dobrem. Zatem anioł pożądając nie grzeszy.
Lecz przeć.iwnem jest, co powiedziano Job. IV, 18: w anioła :h swoi:h znalazł nieprawość
Odpowiadam, że zarówno anioł, jak każde stworzenie rozumne, jeśli się je rozważa tylko w jego własnej naturze, może grzeszyć, a gdy jakiemuś stworzeniu się przydarza, że nie może zgrzeszyć, ma to z daru łaski, a nie z warunków natury. A to dlatego, że grzeszyć nie znaczy nic innego, jak odchylać się od prawidłowości, którą czyn powinien posiadać, czy się przyjmuje grzech w rzeczach naturalnych, czy w sztucznych, czy w moralnych. Tylko zaś temu czynowi się przydarza, że się •nie odchyla od prawości, którego regułą jest sama moc działającego. Gdyby bowiem ręka pracownika była samą regułą rzeźbienia, nigdyby pracownik nie potrafił wyrzeźbić drzewa inaczej, jak prawidłowo; lecz jeśli prawidłowość wyrzeźbienia pochodzi od innej reguły, przydarza się, że rzeźba jest prawidłowa i nie jest prawidłowa. Sama zaś wola boża jest regułą Jego czynu, gdyż nie jest skierowany do wyższego celu. Żadna zaś wola jakiegokolwiek stworzenia nie ma prawidłowości w działaniu, jeśli nie normuje się wolą bożą, do której należy cel ostateczny; tak jak każda wola niższego musi się normować wolą wyższego, jak na-przykład wola żołnierza wolą wodza armji. Tak więc nie może być grzechu w samej woli bożej, w każdej zrś woli stworzenia grzech być może, odpowiednio do warunków jego natury.
Odpowiedź na pierwszy zarzut. W aniołach niema możności do naturalnego bytu. Jest w‘ nich jednak możność odnośnie do części umysłowej, co do tegó, by się zwrócili tu, lub tam. 1 odnośnie do tego może w nich być zło.