page0166

158

Summa teologiczna

§ 3. CZY W SZATANACH JEST CIERPIENIE. '

Do trzeciego paragrafu tak przystępujemy.

Zarzut pierwszy. Wydaje się, że w szatanach niema cierpienia. Skoro bowiem cierpienie i radość sobie się przeciwstawiają, nie mogą równocześnie istnieć w tern samem. Lecz w szatanach jest radość, mówi bowiem Augustyn przeciw Manichejczykom (de Gen. contra Ma*.ich. 1. II): Djabel ma władzę nad tymi, którzy gardzą przykazaniami Boga i cieszy się tą tak nieszczęsną władzą. Zatem w szatanach niema cierpienia.

Zarzut drugi Oprócz tego, cierpienie jest przyczyną bojaźni; tych rzeczy bowiem obawiamy się na przyszłość, z powodu których cierpimy, gdy są obecne. Lecz w szatanach niema bojaźni, według słów Joba XLI, 24- aczynion jest, aby się nikogo nie bał. Zatem w szatanach niema cierpienia.

Zarzut trzeci. Oprócz tego, dobrem jest cierpieć nad złem. Lecz szatani nie mogą dobrze czynić. Zatem nie mogą cierpieć, przynajmniej nad złem winy, a to odnosi się do robaka sumienia.

Lecz przeciwnem jest, że grzech szatana jest cięższy od grzechu człowieka. Lecz człowiek jest karany cierpieniem za rozkosz grzechu, według słów Objaw. XVIII, 7: Jako się wiele wynosiła i w rozkoszach była, tyle jej dajcie męki i żałości. Tern bardziej więc djabeł, który najbardziej się wynosił, zostaje ukarany żałością cierpienia.

Odpowiadam, że bojaźń, cierpienie, radość i tern podobne, o ile są namiętnościami, nie mogą być w szatanach; jako takie bowiem są właściwe pożądaniu zmysłowemu, które jest władzą w organie cielesnym. Lecz o ile oznaczają proste czynności woli, mogą być w szatanach. — I trzeba powiedzieć, że jest w nich cierpienie. Cierpienie bowiem, o ile oznacza prosty czyn woli, nie jest niczem innem, jak oporem woli przeciw temu, co jest, lub czego niema. Jest zaś jasnem, że szatani pragnęliby, by nie było wielu rzeczy, które są, i by było wiele, których niema, pragnęliby bowiem, ponieważ są zazdrośni, by byli potępieni ci, którzy się zbawiają. Stąd należy powiedzieć, że jest w nich cierpienie, a zwłaszcza dlatego, że należy do pojęcia kary, by się sprzeciwiała woli. Pozbawieni są

http://rcin.org.pl