page0178

3 68 niem historyi początku świata; lud hebrajski przywykły do pytania przodków, nie mógł zapomnieć ich nauki.¹) Kto wie, czy pieśń narodowa nie dostarczyła substratu do pierwszego rozdział Genezy. Hexameron biblijny jest zarówno poematem, jak historyą ; nie brak mu akcyi dramatycznej, zwrotek, rytmu, pararelizmu.²)

Jakiż mógł być i był cel tego poematu ? Czy miał może wywołać ruch scientyfiezny ? — Z pewnością nie; ale miał pouczyć lud o podstawowych prawdach religijnego i moralnego porządku, a ukazując mu Jehowę jako Stwórcę, rządcę, władcę i zachowawcę wszechrzeczy, — nakłonić go do adoracyi i wdzięczności dla Niego ; uchronić od bałwochwalstwa przypominając, że wszelka istota ma swą racyę bytu w najwyższej Przyczynie, że wszelkie stworzenie winno służyć człowiekowi, koronie i arcydziełu kreacyi, a nie człowiek stworzeniu. By to dać pojąć ludowi, trzeba było użyć mowy dla niego zrozumiałej, wielkich figur, przenośni, przemawiających do wyobraźni, malować wielkimi rysami, co mogło przemówić do zmysłów.³)

Nie sądźmy, żeby dopiero w nowych czasach „postępowych" pojawiło się takie tłu-

*) Eosenmuller. Prolegomena in genes § III.

²)    Fabre d’Envieu. Les origines de la terre et de 1’homme 1. II.

³)    Considerandum est, quod Moyses rudi po-pulo loąuebatur. Quorum imbecilitati condescen-dens, illa solum eis proposuit, quae manifeste sen-sui apparent. Sum. Theot q. 63 a. 3.

http://rcin.org.pl