page0254

Selim I—ni — Jeiinus

246

cham i, ale uczył się kora nu i historyi państwa tureckiego. Ożywiony Eiyślą, zostania niegdyś reformatorem kraju, wszedł w stosunki z mężami stanu, a od r. i786 nawet z hrabią Choiseul, wówczas posłem francuzkim w Konstantynopolu. Wysłał też do Francyi, poufnego sobie Izaaka-Beja, dla poznania tamtejszej administracyi. Po zgonie Abd-ul-Hamida, d. 7 Kwietnia r. 1789, Selim wstępił na tron. Porta wiodła wtedy bardzo nieszczęśliwą wojnę z Rossyją i Austryją; pierwszą zakończyła w r. 1791 bez szkody, drugą zaś w r. 1799 przez zawarcie zbyt niekorzystnego pokoju. (Patrz Osmańskie Państwo). Selim jednak mógł myśleć o przywróceniu porządku wewnątrz kraju. Zaledwie atoli poddały się Syryja i Egipt, od r. 1786 zbuntowanie wybuchło w Europie powstanie Panvana-Oglu, kióry dopiero w r. 1803 jako pasza Wid-dinu uznał zwieizchnictwo Porty. Jednocześnie zajęcie Egiptu przez Bonapar-tego sprawiło, że Selim zawarł związek wojenny z Rossyją i Angliją przeciwko rzeczypospolitej francuzkiej. Po zawarciu pokoju z Francyją (r. 1809), Sel-lim przystąpił do reform w zarządzie państwa i uo urządzenia wojska na stopę Europejską (Nizam-Dszedid). Te i inne urządzenia wzbudziły jednak nie-ukontentowanie w zaślepionym narodz.e i oburzyły go. Do tego wybuchło powstanie w Serbii, w r. 1807 nowa wojna z Rossyją i Angliją. Gdy Selim wpośród takich niebezpieczeństw, postanowił system wojskowy europejski zastosować i do starego wojska swojego, zbuntowani janczarowie d. 28 Maja roku 1807, wraz z łopszydami i jermakami opanowali arsenał w Konstantynopolu, a jednocześnie powstała i ludność stołeczna. Sam mufty stanął na jej czele i wszyscy zażądali strącenia sułtana z tronu. Selim kazał wprawdzie jak to zwykle bywa, ściąć reformujących urzędników i zaniechał nowego poboru do wojska ale nadaremnie. Detronizowano go d. 29 Maja. Po nim objął rządy siostrzeniec jego Mustafa IV, syn Abd-ul-IIamidu, Selim osadzono w kiosku w Seraju, ale przyzwoicie traktoviano w więzieniu zajmował się on poezyją 1 nauczaniem siostrzeńca swojego Mahmuda. W r. następnym Mustafa Bnj-raktar; pasza Ruszczuku, gorliwy stronnik Selima i jego reform chwycił za broń w celu przywrócenia Selima i wd. 28 Lipca r. 1808 wkroczył z wojskiem do Konstantynopola. Mustafa prosił o czas do namysłu, na co zgodzono się, pod warunkiem że na życie Selima nastawać nie będzie. Ale za radą swojego mufty kazał zamordować Selima i ciało jego wyrzucić za mury seraju. Baj-raktar strącił sułtana z tronu do więzienia, a tymczasem osadził na tronie jego brata Mahmuda II (ob.). Selim byłto władzca ukształcony, ludzki i najlep-szemi zamiarami ożywiony, ale nie miał siły zaradzić rozprzężonemu stanowi kraju.

SelinilS, miasto greckie w zachodniej stronie Sycylii, niedaleko wybrzeża południowego, założone przez Megarejczyków sycylijskich r. 652 przed Chr. nad rzeczką która podług rosnących nad jej brzegami selerów (po grecku Seli-non) również zwała się Selinis (dziś \iadiuni). na zachód rzeki Hypsas (dziś Belice). Miasto wprędce przyszło do stanu kwitnącego i rosło, dopóki mieszkańcy Segesty skłóceni z niem, nie naprowadzili na nie Kartagińczyków, którzy pod wodzą Hannibala zdobyli je w r. 410 przed Chr W czasie pierwszej wojny punickiej, około r. 249 przed Chr., Kartagińczycy przesiedlili pozostałych mieszkańców Selinusu do Lilybeum, i unasto opuścili. Odtąd zwaliło się ono w kupę gruzów, nader ciekavyych i nauczających pod względem architektonicznym. Dokładny ich opis i rysunek daje dzieło Duca di Ser-radifalco Le antichita delta Sicila (5 tomów, Palermo, r. 1834—1842); po-