page0287

$79

Rosenberg — Rosenberger

(31 Lipca 1688 r.) do koła hrabiów cesarstwa we Frankonk z prawem głosu. Nakoniec powierzył mu cesarz główny zarząd nad skarbeir państwa. Wolfgang Andrzej umarł w r. 1696; z pierwszej swej żony Reginy baronówny von Weltz pozostawił dwóch synów, z których starszy Józef Parys oddany wojskowość' walczył w stopniu pułkownika pod dowództwem księcia Lorraine podczas wojny tureckiej, i zginął w młodym jeszcze wieku za życia ojca (roku 1685) z.ręki barona von Rosen Syn Józefa Wolgang Zygmunt (zmarł 1739 r.), był ojcem Franciszka Ksawerego, późniejszego ministra stanu i Wolfganga Filipa, komandora zakonu krzyżowników niemieckich. Franciszek Ksawery, wielki szambelan dworu austryjackiego, człek niepospolitych zdolności i wytrwałej pracy, przechodząc stopniowo rozmaite szczeble hierarchii cywilnej, został za panowania Józefa 11 ministrem stanu i gabinetu cesarskiego. W nagrodę zaś znakomitych zasług jakie położył gdy zarządzał w charakterze namiestnika, księstwem Toskanii podczas małoletności późniejszego cesarza, a wówczas księcia toskańskiego Leopolda wyniesiony został d. 9 Października 1790 roku podczas koronacyi, do godności księcia cesarstwa rzymskiego z zastrzeżeniem, iż godność takowa przejdzie do potomków' jego według praw starszeństwa. Brat młodszy Józefa Parysa Filip (urodzony z hrabianki Montecucculli, córki sławnego generała), zostawił ze swego małżeństwa z hrabianki Kaunifz fednego tylko syna Wincentego Andrzeja, którego cesarzowa Maryja Teressa mianowała seneszalem Karniolii i Karyntyi. Syn Wincentego i Julii von Stu-benberg, Franciszek Serafin, znany generał austryjacki; na niego to przeszła w r. 1796 po bezpotomnej śmierci ks. Franciszka Xawerego godność książęca. Ks. Franciszek Serafin brał znakomity udział w napoleońskich wojnach; w roku 1809 w bitwie pod Eckmuhl dowodził korpusem i dał dowody niepospolitego męztwa, bronił się jak bohater, ale nie wsparty od arcyksięcia Karola, cofnąć się musiał, oprócz tego niejednokrotnie uczestnicząc w rozmaitych bitwach dobrze zasłużył się krajowi. W r. 1815 przyznano mu i jego potomkom tytuł erlauchte, na równi z innymi najznakomitszymi domami niemieckimi; następnie mianowany przez cesarza członkiem jiajwyższej rady wojennej, na tem stanowisku pozostał do śmierci, która d. 4 Sier. r. 1832 przypadła. Godność książęcą odziedziczył najstarszy syn Ferdynand, który um. d. 19 Czerwca 1859 r. Obecnie godność książęcą nosi syn Ferdynanda, Henryk, książę Orsini-Rosen-berg, baron von Lerchenau, urodzony d. 25 Czerwca 1848 roku. Juz. Roz.

Rosenberg, nnasto w górnym Szląsku położone; gdy Szląsk do Polski należał nazywało się Oleśna. W drugiej połowie XIII wieku należało do dzielnicy księstwa Wrocławskiego i Liguickiego Henryka V Otyłego (Crassus). Książę ten ujęty w Październiku 1293 r., w łaźni przez swego stryja Konrada i do żelaznej beczki zamknięty, dopóty był więziony az ustąpił mu miast: Namysłów', Byczynę, Rosenberg i wypłacił okupu 30,000 grzywien. Miasto Rosenberg w przemysłowej i ludnej okolicy położone, coraz bardziej wzrasta. Miejsce rodzinne Józefa Lompy (ob.).

Roseuberger (Mikołaj), szlachcic polski, dworzanin Jana Olbrachta króla polskiego, był jego posłem względem posiłków przeciw Bajazetowi II, sułtanowi i Stefanowi wojewodzie wołoskiemu do cesarza Maxymilijana i książąt Rzeszy. Dany mu od Jana Olbrachta, list wierzytelny w r. 1498, i poważna a dosyć gładka mowa Rosehbergera do Maxymilijana cesarza miana, znajduje się u Tretera i Struwiusa Rerum Germanicarum (tom II; str. 484), i osobno pod tytułem: Nicolai Ros nbergeri Regis auxilium contra Turcas Regni suo mitti petit, kobita m comenfti Friburgensi i t. d. 1498.    F. M. S.