page0283

Rosembarb — Rosenberg    275

samą śmiercią, kiura nastąpiła dnia 31 Sierpnia 1592 r. Zył lat 57, ale nigdy nie wyglądał na tyle, mąż szlachetnej postawy, rozsądny i zdolny, wzrostu miernego, wielki miłośnik nauk i opiekun uczonych: w jego domu dość długi czas przebywał i życie zakończył (1574), znany astronom i filozof czeski Bawor Rodowski z Hustiszan. (Balbinus Bohemia docta i Eneyk. Powsz. t. II, str. 732 i 1051). Na dworze Wilhelma gościł też dwukrotnie (1579 i 1586) nasz Bartosz Paprocki i jemu przypisał swe dziełko: Pamięć nierządu. (Mac. Pis. Pols. tom I str. 584). Pochowany był Rosenberg w Krornołowie w kościele parafl-jalnym. Niedoczekał się dzieci, chociaż jeszcze dwa razy się żenił. I tak, trzecią małżonką Wilhelma była znowu księżniczka panującej krwi Anna Maryja Badeńska, którą w r. 1578 poślubił: we 3 lata po śmierci Anny Maryi poślubił jeszcze raz Polixenę von Pernstein, lecz i z tą pozostał bezdzietnym. Gdy więc w r. 1611 dnia 6 Listopada, brat Wilhelma Piotr Wok zmarł także bezpotomnie, linija Rosenbergów czeskich do szczętu wygasła, ogromne zaś ich dobra do innych domów przeszły. Obecnie zamek Rosenberg i miasto Gratzen (Nowy hrad) należą do hrabiego Buquoi, a miasto Frauenburg (Hlu-boka), i obszerne posiadłości kromołowskie (Krummau), stanowią własność książąt Szwarcembergów.    Jut. B

ROSeil (baron), dom w Szwecyi i w rossyjskich prowincyjach nadbałtyckich, wydał kilku mężów, którzy szczególniej odznaczyli się w służbie rossyjskiej.

Z nich Rosen (Jerzy), generał, był dowódzcą litewskiego korpusu, który zostawał pod naczelnem dowództwem wielkiego księcia cesarzewicza Konstantego; w roku 1831 otrzymał naczelne dowództwo i rządy na Kaukazie, w ro-kn 1832 walne odniósł zwycięztwo nad Kazi-Mułłą, zdobył jego twierdzę. Himry Umarł r. 1841 w Petersburgu, jaKO senator i członek rady wojennej. Pod jego kierunkiem wyszły szczegółowe i bardzo dokładne karty geograficzne Kaukazu    ¹ •

ROSeD (Matijas), bankier i obywatel warszawski, urodzony w roku 1804 -w temże mieście. Ojciec Jego Izaak Szymon, dorobiwszy się uczciwą pracą majątku, założył dom handlowy i firmie swojej potrafił zjednać tak w kraju jak za granicą szacunek i poważanie. Matias po śmierci jego w r. 1846 objął dom i prowadził dalej, utrzymując go w pierwotnem znaczeniu i powadze. Po ukończeniu szkół w liceum warszawskiem, oddany interessom handlowym, połowę życia swego poświęcił, jako prawy obywatel usługom publicznym, w instytucyjach dobroczynnych tak chrześcijańskich jak mojżeszowych. W roku 1862 był członkiem rady miejskiej miasta stołecznego Warszawy, i w tymże roku, mianowany członkiem rady stanu. Pierwszy to przykład, że żyd polski dostąpił takiej godności. Wspierał hojnie ubóstwo i nędzę: jakim był dobroczyńcą, wymowny dowód dał jego pogrzeb d. 2 Stycznia 1866 r., zmarł bowiem ostatniego Grudnia 1865 r. Do 30,000 zebrało się ludu, wyprzężono konie, i karawan ciągniono przez kilka ulic, dopóki przedstawiciele stanu obywatelskiego, kupieckiego i towarzystwa dobroczynności, trumny ze zwłokami nie przenieśli na cmentarz starozakonnych. Pisał artykuły do niniejszej En-cyklępedyi jak i do Biblijoteki warszawskiej, w redakcyi której był członkiem od roku 1849. Towarzystwo dobroczynności w dowód wdzięcznej pamięci, portret jego zawiesiło w sali sessyjonalnej, i jednę ochronę jego imieniem nazwało.    K. W(. W.

Rosenberg. Dom staroszlachecki w Polsce, herbu Poraj, pochodzenia czeskiego (Paprocki, Herby Ryc. wyd. Tur. str. 456, Okolski, Orbis Pol. tom. II str. 634, Niesiecki, tom VII str. 389). Przodkowie tego domu przybyli

18#