page0329

321

Rossyja

nosi około 470 mil. Drogi bite głównie między Petersburgiem, Moskwą i Warszawą; na południe sięgają one Kijowa i Charkowa, długość ich w ogóle wynosi i,428 mil. Zwyczajne drogi (trakty) pocztowe inają długości około 14,285 mil. Bardzo ważną prucz tego jest w Rossyi droga sanna; przewożą nią zwykle płody wiejskiego gospodarstwa do miast, tudzież wielkie transportu towarowe do przystani. Kanały w Rossyi europejskiej dzielą się na wscho-duie i zachodnie; z tych pierwsze łączą rzekę Wołgę z Newą i Dźwiną północna; drugie, Dniepr z Dźwiną zachodnią, Niemnem i Wisłą. Wołgę z Newą łączą kanały Wyszniewojocki, Tychwiński i Maryiński; Dźwina północna za pomocą kanału księcia wirtemberskiego połączona z Wołgą i Newą. Basseny Czarnomorski i Bałtycki łączą się przez kanały Berezyński, Ogiński, Dnieprow-sko-Bugski i Aug'istowski. Długość wszystkich kanałów w Rossyi europejskiej wraz z należąceini do nich systemami szluzowemi, wynosi około 185 mil. Handel krajowy jest znacznie rozwinięty. Główne składy towarów znajdują się- w stolicach, miastach portowych i niektórych wewnętrznych: do tych ostatnich należą: Moskwa, Kazań. Kijów, Charków, Ekaterynburg, Tiumeń, Toinsk, Irkutsk i inne. Z przystani rzecznych znaczniejsze (np. Rybińska) należą do systemu Wołgi, z których roezuie spławia się towarów (zboże, pieńka, len, konopny olej i siemię^ tytoń, skóry, łój i metale) za 200 milijonów rsr. Jarmarków po miastach i wsiach 4,000 przeszło. Z tych znakomitsze: Niższo nowo-grodzki, na którym sprzedaje się rocznie towarów za summę od 60 do 65 mi-lijouów rsr.• Irblfski, w Syberyi (35 milijonów rsr.); Kreszczeński, w Charkowie (25 milijonów' rsr); Iljiński w Półtawie (18 milijonów rsr.), koronny, niedaleko Kurska (8 milijonów rsr.) i wiele innych. Handel zagraniczny odbywa się morzem i lądem, na granicach europejskich i azyjatyckich; złąd dzieli się na morski i lądowy, europejski i azyjatycki. Obroty handlu zagranicznego wynoszą w ogóle 340 milijonów rsr. 1) Mordki handel odbywa się z portów morza Bałtyckiego (główne porty Petersburg i Ryga), Czarnego (główny port Odessa), Białego (główny port Archangielsk) i Kaspijskiego (główny port Astrachań). Do portów rossyjskich przypływa rocznie 10,000 przeszło okrętów. Z państw, z któreini Rossyja prowadzi handel morski, pierwsze miejsce zajmuje Anglija; przypada na nią ^x/₄ przeszło wszystkich okrętów i około ¹/_z obrotów zagranicznego handlu rossyjskiego. {Wywóz około 75, przywóz 35 milijonów rsr.). Po niej idą: Prusy, z któremi zresztą większa część handlu odbywa się drogą lądową (wywńz 17, przywóz 25 milijonów), Fraucy‘a (wywóz 14, przywóz 9 mil), Hollandyja ! wywóz 9, przywóz 9 mil.), Turcyja (wywóz 9, przywóz 8 mil.), miasta Anzeatyckie (wywóz 4, przywóz 11 mil.', Austryja (wywóz 7, przywńz 7 milij.), .Stany Zjednoczone Ameryki północnej (wywóz 3, przywóz 9 milij.) i inne państwa Europy południowej. 2) Handel lądowy odbywa się przez komory na granicy zachodniej europejskiej i wschodniej azyjatyckiej. W Europie na granicy z Prusami, Niemcami, Austryją i Turcyją {księztwami Naddunajskiemi) leżą komory: Połągska, Jurbnrgska, Wierzbołowska, Taurogeńska, Warszawska, Nieszaw^rska, Radziwiłłow^rska. Skulańska i Nowosielicka. Z Rossyi wywoź* przez nie towarów za 20, przy-. wożą za 24 milijony rsr. Na granicy południowej, między morzem Czarnem i Kaspijskiem. handel odbywa się z Turcyją azyjatycką i Persyją; na linii Orenburgskiej i Sybirskiej z Kirgizami, Turkiestanem i Chinami wschodniemi, i na chińsb iej granicy z Chinami. Tu obroty handlowce skupiają się w Oren-burgu, Troicku. Petropawlow^sku. Semipałatyńsku i Kiachcie. Z Rossyi wywożą głównie wyroby fabryk krajowych; przywożą łój, skóry i bydło od Kir-

EKCYKI.OEEDYJ A TOM XXII.    2 i