page0353

351

ZNAKOMITOŚĆ BIESIADY.

opisu ^x), spokojnie przypatrując się przyjaciołom i wrogom. Tak już z daleka oznajmiał, że kto go zaczepi, przeciw temu będzie się bronił straszliwie* ²). Słowem, co do animuszu rycerskiego, nie ma on sobie równego.

Gdy Alcybiades skończył, Sokrates żartami prześladuje go i żeby lepiej mu dokuczyć, zamierza wygłosić mowę na cześć Aga-thona, ale przez drzwi, których niedbale strzeżono, przybywa coraz więcej nocnych hulaków i zaczyna się powszechna pijatyka. Powoli jedni się wynoszą, inni zasypiają, tam, gdzie każdy leżał, a gdy nad ranem budzi się Arystodem, ten sam, który opowiada dzieje tej biesiady, spostrzegł, że trzech tylko dotrzymało placu, Agathon, Arystofanes i Sokrates. Zapijając po kolei z ogromnej czary, dyskutowali o sztuce scenicznej, i zdawało się Arystodemowi, który zresztą był bardzo zaspany, że Sokrates przekonał obu towarzyszy swoich, że tego samego męża rzeczą jest, umieć i tragedye pisać i komedye, bo kto wedle reguł sztuki układa pierwsze, posiada także możność tworzenia drugich ³). Ale niebawem sen zmorzył obu poetów, filozof zaś poszedł do Liceum, gdzie po kąpieli orzeźwiającej oddawał się zwykłym zajęciom swoim aż do wieczora ⁴).

Ażeby słusznie ocenić piękność tego arcydzieła literackiego, należałoby przechodzić i szczegóły jego budowy i przedziwną orna-

*) Cytat z Chmur Arystolanesa w. 361.

²)    Symp. p. 321 a — c.

³)    Nie znamy poety starożytnego, któryby obie uprawiał muzy, jak Szekspir lub Kalderon, skąd Bernhardy widzi w słowach Sokratesa zapowiedź epoki nowej, gdy każdy wieszcz celować będzie we wszystkich rodzajach swej sztuki (Griech. Litter. II. 2. 618). Jednakże tłumaczenie takie sprzeciwia się wyraźnym oświadczeniom Platona w Rzeczypospolitej (p. 394 d—395 a), że ten sam autor nie może być równocześnie i tragikiem dobrym i komedyopisarzem, ani nawet ten sam aktor występować z powodzeniem na obu scenach. Inni rozumieli, że Platon już wtedy nosił się z myślą napisania po Biesiadzie, Fedona. Tamta byłaby niby komedyą, ten tragedyą. Ale i to przypuszczenie zupełnie dowolne. Wytłumaczenie zagadki znajduje się w Fedrosie (p. 2Ó0—262 c), gdzie mówcy i sofiści wszelkiego rodzaju powinni od filozofa nauczyć się zasad umiejętnych swego postępowania. W podobny sposób poeci, jeżeli nie chcą poprzestać na samorodnym popędzie, lecz zbadać umiejętnie reguły swej sztuki, muszą się udać do tego, który jeden zgłębił istotę muzy tragicznej i komicznej, a tym jest filozof, do mego należy stanowienie praw, rządzących każdym rodzajem wymowy, zatem i scenicznej. Zob. komentarz R e 11 i g’a str. p. 367. Porów, także S u s e m i h Ta, Die genet. Entwickelung der platan. Philos. I. 403 ; II. 293.

⁴)    Symp. p. 223 d.

http://rcin.org.pl