page0354

346

Rostocki

posiadał dwie dyjecezyje, tak i Rostocki miał kijowską i chełmską. Tymczasem d. 4 Stycznia 1790 r. mianowany był Porfiry Ważyński biskupem chełmskim po Rostockim, to jest metropolitalny biskup kijowski unji teraz, jak Rutski przed laty, miał być tylko metropolitą. Ta nowość była zapowiednią ważnych urządzeń, które miały związek ze sprawą o krzesło w senacie. Jakoż w pół roku później na d. 29 Lipca 1790 r. zapadła jednomyślnością tak długo oczekiwana konstytucyja i na zasadzie jej, Rostocki zasiadł w senacie, pierwszy z biskupów unickich. Stało się to, co stać się dawno powinno było, stało się to, czego żądała sprawiedliwość, co z radością uchwaliła Rzeczpospolita. Pokąlne trudności spekulantów na grosz cudzy, mogły ten środek opóźnić n^fe-co, ale nic więcej, bo Rzeczpospolita ktura nic o nędznym Ochockim niewie-działa, teraz zaczęła w stępować na drogę, z której zboczyła wprzódy, to jest szerzyła na nowo braterstwo i swobodę. Rzecz w każdym razie była nowa 1 niezwyczajna, podnosiła się tylko zasada, wiec była dopiero w zawiązku i dla tego metropolita tylko jeden wszedł do senatu z pomiędzy dziewięciu biskupów unickich, a nadto zasiadł najniższe krzesło duchowne, osiemnaste z kolei, po ostatnim łacińskim biskupie smoleńskim. Krok zawsze był ważny postanowiony i zasadzie otwierało się pole w przyszłości. Konstytucyja albowiem wyrażała, że król tylko „uskuteczniał daw^rne poprzedników swoich przyrzeczenia.” Robił to „z potrzeby okazania przychylności dla obrządku rus., jednością świętą z kościołem rzymskim złączonego” i razem w celu „okazania względów' dla duchowieństwa tegoż obrządku wiernością nieskazitelną dla nas króla i ojczyzny dy-styngwującego się.” Jednocześnie Rostockiemu sejm polecał ważne prace. Urządzał się Kościół łaciński i jego fundusze, miały dyjecezyje w granicach swoich wyrównać sic, nowe powstawały. Niedawno zapadła konstytucyja o Kościele łacińskim. Takiż ciężar pracy spadał na metropolitę i jego biskupów'. Taż sama konstytucyja która nowe stanowiła krzesło, żądała po nich, żeby wspólnie urządzili dyjecezyje swoje w przeciągu trzech miesięcy, części od arc /biskupstwa połoc-kiego odpadłe rozebrali, fundusze spisali, liczbę seminaryjów oznaczyli. Na jesień odbywał się tedy zjazd biskupów unii, czyli jak to językiem epoki nazywano, kongress. Wprowadzono Rostockiego z wielką uroczystością do izby senatorskiej, potem na posłuchanie u króla. Szczęśliwy, teraz nie opuszczał sejmu i na kongressie pracował. Urządzenie Kościoła projektowane nie doszło do skutku, ani łacińskiego, ani unickiego obrządku, bo niestarczyło czasu wrócić raz jeszcze sejmąjw i do tego projektu, wśród ważnych prac prawodawczych. Lecz czego sejm nie robił, zrobiło duchowieństwo; urządzali biskupi swoje katedry, stanowili kapituły, senat swój przyboczny. Rzeczpospolita wszystkim pensyje przyznawała po 50,000, suffraganom po 20,000 złp. Jedno tylko Ro-slocki przeprowadził, to jest projekt suffraganii połockiej, postanowionej w zasadzie przywilejem jeszcze r. 1785; projekt ten w prawo zmieniony d. 13 Stycznia 1792 r. Król uważał jednak, że dobra służące na poafrg tej suffraganji, mogą na biskupstwo dyjecezyjalne starczyć. Powstawał z tego inny projekt, którym się miały zająć następne sessyje, które już przed samym wybuchem wojny, w świętej zgodzie i jedności obradowały. Straż otrzymał polecenie starać się w Rzymie o podniesienie nowego biskupstwa w Mińsku. Osobno zwoływano na kongregacyje w Pińsku nieunitów (w Czerwcu 1791 r.). Pro-jekta ich przyjęto i stanęło prawo podnoszące dla nich osobną metropoliję i trzy biskupstwa (Maj 1792 r.). Rostocki brał udział w tych wszystkich naradach, tylko się jako biskup katolicki do spraw różnowierców nie mieszał. Występo-