page0162

154

Ritus - Rivoli

znań, niekiedy nawet podług dyjecezyj; i tak inny jest w Kościele rzymskim, inny w Kościele wschodnim; ritus paryzki różni się od lugduńskiego, czyli używanego w Lyonie, inny jest w Medyjolanie. W Rzymie istnieje kongregacyja ritus czyli obrzędów, stanowiąca o wszystkich obrzędach w świecie katolickim; Rytuałem nazywa się księga obejmująca obrzędy kościelne i modlitwy używane przy administrowaniu sakramentów i innych uroczystościach duchownych.

Rivarol (Antoni, hrabia), znakomity satyryk, urodzony r. 1753 w Bagnols w Langwedoeyi, gdzie ojciec jego utrzymywał gospoaę. Zrazu przeznaczony do stanu duchownego, został potem żołnierzem, wreszcie guwernerem pod nazwiskiem abbe Parcieux. Przybywszy do Paryża, zapcznał się tu z d’Alem-berfem, BufFon’em i w kółkach towarzyskich zasłynął dowcipem. Jakim sposobem przyszedł do godności hrabiego, niewiadomo. Jako pisarz wystąpił najprzód z krytyką Delille’a poematu Les jardins (1782), przeciwko któremu wymierzył i parodyję swą Le chou et te nuvet. Akademija berlińska uwieńczyła rozprawę jego: Discours sur Ihinicersalile de ta langue franęaise (1784). Czynność jego literacka objawiała się odtąd w dziennikach politycznych francuzkich. W wydanych Lettres a Mr. Necker sur ta religion et la morale (Paryż, 1787); Petit almanach de nos grands hommes (1788) i w Petit dictionnaire des grands hommes de la reoolution, par u/i citoyen actif, ei-deoant rien (1790). Pracując nad upowszechnieniem wyobrażeń rewolucyjnych, udał się r. 1792 do Bruxelli, gdzie ogłosił Let.tre au duc de Rrunsmc et a la noblesse franęaise emigree (1792). Ztąd udał się do Anglii, gdzie wydał Vie politifjue de Lafayette (1792), poczerń popłynął do Hamburga, gdzie zamierzał wydać wielki słownik francuzki. Pojechawszy do Ber-liua, łaskawie przez króla przyjęty, zmarł tu r. 1801. Z innych jego prac literackich, wymieniamy tu wolny przekład Pieklą Dantego (Paryż, 1785). Zona jego Ludwika, angielka, z domu Mather-Fliut, napisała No tire sur la vie et ta mort de Mr. de Rimrol (2 tomy; Paryż, 1802) i kilka przekładów z angielskiego. — Riyarol (Klaudyjusz Franciszek, vice hr. de), brat młodszy poprzedzającego, urodzony 1760 r., był wojskowym i napisał: De la naturę de 1'homme (1782 r.); poemat Les chartreux (1784 r.) i inne ustępy zebrane w Oeucres litleraires (4 tomy; Paryż, 1799).

RiV0ii (Paulina), znakomita śpiew aczka sceny warszawskiej, urodziła się w Warszawie i rozpocząwszy naukę śpiewu w r. 1834 w szkole przy teatrze, debiutowała r. 1812 w operze Adama Piwowar z Preston, poczem śpiewała w Tajemnem małżeństwie Cimaros’y, w Koniu spiżowym Aubera, w F/ej-SZtjCU Weber a, w Marcie Flotowa i kilku operach Donizetfego. Największy jednak zapal obudziła w Żydówce Halevy’ego i w Halce Moniuszki, którato ostatnia rola zachwycała słuchaczy i drogocenny jej wieniec z bransoletą przyniosła.— Riyoli (Ludwika), siostra poprzedzającej, również dobra śpiewaczka, debiutowała w r. 1829 i występowała z wielkiem powodzeniem w operach: Fra-Diacolo, Cyruliku, Włoszce w Algierze, Tajemnem małżeństwie, Koniu spiżowym i Robercie Djable. Zaślubiwszy p. Tomaszkiewicza, zeszła ze sceny.

Riyoli, wieś w prowincyi weneckiej Udiue, u stop południowo-wschodnich góry Monte-Baldo, na wyniesieniu stromych pochyłości doliny Adygi położona, błizko wąwozu Chiusi, przez który na drugim brzegu Adygi idzie drogą z Tri-entii do Werony, słynie w dziejach z krwawej bitwy stoczonej tu d. 14 i 15 Stycznia 1797 r. między Francuzami a Austryjakami, która wówczas losy Włoch rozstrzygnęła. Wurmser ściśle zamknięty był w Mantui, twierdzy,