page0378

August JJ1    ?79

go, uczynili. Za ich przykładom niektórzy w za- ' ft o 11 n c W pi założeni pomna:    li św ieżeflii nahy łkam

biblioteki zakonne. Józi f Załuski , niemniey pismami swemi użyteczność bibli otec/.nycli zakładów podnosił. JSic Wńfe\ by I gorliwy w osohi-sley literacieiev pracy, lak vv dawaiJiu porno y Józef ksiiiżi'_t Jabłonowski woiewoda i\ouogrodz-k*i; a dom ksifjź<łt Czartm-ishii.li no\skute cziuey działał w podniesieniu światła i odźywiofiia ducha narodowego.

W szlachetnym zawodzie, który umysły poruszać począł, rożnych osób rożne In ły widoki; Potoccy, Radzi Wittowie byli za uti zn inauiem sw obód rzecz pospolitey i party a ich stawała się dworską, z p w odu , źe inne widoki miuąoy im jizeciwni Czartoryscy oburzyli się na ’ w zięlosć ministra Ihiihla, który się poliałił udadź za o-by wali ła czy li szlaclniea Polskiego i tein spokoy-‘liiey Polską zai/ądzał, '

J)om książąt Czartoryskich zaciągał początkiem swoim ksiąźąt Iuu-wskii li, z który cli Jagiełłowie tron Polski zasiadali. Połączony z domem Sieńiawskich i kasztelana Krakowskiego Poniatowskiego, czy nn vrn się okazał w osobach i\J i.c.hala kanclerza Lilew- kiego i Augusta wojewody Pilskiego. Pt z< dsiew zięi iem i* li było zdziałać wielką rżeczy pospobley przemianą, zarmeniaiąc iey nieład w rządną monarchią, w czćm zdawało się im^ że znn .dą nay sk uteczniec sze si zodk do p.o-dźwiguieiiia krain z olndnego poniżenia. W al-czyci tym sposobem musieli z uprzedzeń.anii i duchem mie\srov \m i trudnemu do przeważenia jmrtyami Potockic h i Padziw ilłów. Si iemlaiąte W przedsięwzięciu, tworzyli sJibie różnemi drogami *y Polsce i w Łotwie stronników, wynosili do znaczenia podupadłe lub małego imienia do n y, osoby wyźszemi talentami obdarzone, i tych co pięknieyszem piórem .snadniey do uczucia ziomków przemawiać mogli. Stali się opiekunami i pochycaiącymi oświatę w krain, a i i li polily-