page0401

397

wstają w sposób nieokreślony, i nie odbywają się we wszystkich kierunkach równocześnie, lecz proces zmian organizmu odbywa się pod wpływem wrodzonego organizmowi dążenia do doskonalenia się^J), a to znów dążenie jest w związku z układem najmniejszych cząsteczek w budowie komórek zarodkowych. Mianowicie drobiny protoplazmy łączą się w grupy molekuł krystalicznych czyli tak zw. micell, występujących w stanie ezęścią rozpuszczonym, częścią stałym. Ta plazma o budowie krystalicznej otrzymała nazwę stereoplazmy w przeciwstawieniu do idioplazmy, czyli tej części plazmy, która uczestniczy w sprawie dziedziczenia cech. Wszystkie zawiązki organizmu są złożone w idioplazmie, a stąd należy rozróżnić tyle rodzajów idioplazmy, ile może być kombinacyi cech. Każdy osobnik bierze początek swój z idioplazmy rodziców, jednak pod wpływam bodźców zewnętrznych już nieco zmienionej, a w tym samym osobniku każdy narząd i każda jego część zawdzięcza swe powstanie pewnej modylikacyi, stanowi danemu idioplazmy. Idioplazma rozpościera się po całym organizmie na wzór siatki; jest ona zbudowana z mnóstwa micell, połączonych w wyższe jednostki, reprezentujące nam zawiązk.' komórek, tkanek i narządów. Ponieważ idioplazma jest zbudowana z micell, wśród których odbywają się rozmaite procesy chemiczno-fizyczne juz to pod wpływem ruchów idioplazmy, już też wskutek bodźców zewnętrznych, a micelle owe także i w komórkach rozrodczych się znajdują, przeto idioplazma, przeplatająca plazmę komórek ciała (somatycznych), może za ich pomocą przenosić cechy nabyte na idioplazmę komórek rozrodczych, a tern samem na organizm potomny. W dziejach rozwoju gatunków odgrywała idioplazma rolę taką samą, jak w procesie ontogenetycznym. W formach pierwotnych miała ona budowę nader prostą, a jej udoskonalenie się pociągało za sobą postęp w rozwoju roślin i zwierząt; w ten sposób owo dążenie tajemnicze organizmów do rozwoju harmonijnego zyskuje podstawę ostateczną w prawach chemiczno-fizycznych. Udoskonalanie bowiem idioplazmy polega w gruncie rzeczy na wzmacnianiu szeregów micellarnych i na wsuwaniu nowych ich

⁴) Por. Prof. Nusbaum: Z zagadnień biologii i filozofii przyrody. Lwów 1905, str. 29 naetp.

http://rcin.org.pl