page0478

470

Ruduiki — Rudolf

dnik poszło od znacznych pokładów rady żelaznej, po łąkach błotnych i lasach niższych znajdujące się. Zaraz prawie za zbudowaniem tej osady, to jest w drugiej połowie XV wieku, założono tam w pobliżu piec do wytapiania rudy błotnej i kuźnią do kowania jej na pierwsze potrzeby rolników; druga także wieś nad małem jeziorem Popiszki osadzona pod nazwiskiem Rudni, do dziś dnia pozostała. Częsty pobyt królów w Rudnikach obrócił tędy nawet ówczesny trakt, łączący Wilno z Krakowem. Herberstein, poseł cesarski do Moskwy, w r. 1517 przez Rudniki jechał do Wilna, W tej wsi był początek w r. 1562 owego smutnego dramatu z Wójcickim Podlasianinem, który się zakończył potem śmiercią jego w Wilnie, i o którym Górnicki wspomina. Od Zygmuntów już tak dalece znaczenie Rudnik, jako najprzyjemniejszej rezydencyi królewskiej urosło, że przez częste ich tam przebywanie, brama nawet miejska od przedmieścia leżącego ku drodze do Rudnik prowadzącej. Rudnicką nazwaną została, i ulica na której była tęż sarnę nazwę przyjęła. Jakoż istotnie krajo-pisarze późniejsi nieco XVII wieku z wielką zaletą o pałacu rudnickim mówią, a mianowicie Starowolski i Cellaryjusz. Zygmunt III, chociaż rzadko bywał w Litwie, nie dozwolił jednak upaść Rudnikom, i kościół w nich parafijalny, w r. 1611 nadaniem gruntów podźwignął. Syn jego Władysław IV, który częściej tu przebywał, za przyjazdem do Litwy rozrywając się polowaniem, kazał lepiej urządzić straż leśną i opisać puszcze łowiectwa Rudnickiego. Opis ten starannie sporządzony pod tytułem: Ordynacyja puszcz królewskich, wcią-gniony został do Metryk Litewskich. W powszechnej klęsce Litwy w r. 1655, pałac ze wszystkiemi gmachami przylegtemi i kościół rudnicki zostały spalone. Wtenczas spłonęły także dokumenta i metryki kościelne, dotąd zachowuje się w probostwie pierwsza księga metryczna, na nowo po tej klęsce sporządzona przez proboszcza świętego Stefana, na przedmieściu wileńskiem, do którego parafija Rudnicka przyłączona została. Następnie znowu długo należała do parafii staro-trockiej, ażnakoniec kościół do dziś dnia stojący, nakładem Heleny Dąbrowskiej, podwojewodziny smoleńskiej i starościny międzyrzeckiej, r. 1790 odbudowany został i nabożeństwo miejscowe przywrócone. Pod Rudnikami śmiertelny cios odniósł wr. 1661 od zbójców wlesie napadnięty, jadący z Wilnie do Warszawy, Piotr de Ry Dankerts (ob.) malarz nadworny Władysława IV.    F. M. S.

Rudniki, wieś w Galicyi, obwodzie Przerayślskim, o y₄ mili od Miścisk odległe, z wspaniałym pałacem i pięknym ogrodem.

Rudobrody, Barbarossa, ob. Fryderyk / Rudobrody.

Rudolf (święty), biskup, cnotami swemi zasłużył na policzenie w poczet świętych.

Rudolf i, cesarz niemiecki od r. 1273—1291, założyciel monarchii austry -jackiej, urodził się d. 1 Maja 1218 r., był najstarszym synem Albrechta IV, hrabi Habsburgskiego i landgrafa Alzacyi. W r. 1236 walczył pod cesarzem Fryderykiem II we Włoszech; w r. 1255 miał czynny udział w wyprawie krzyżowej, przedsięwziętej przez Ottokara, króla czeskiego, przeciw poganom pruskim. Objąwszy dziedziczne posiadłości po śmierci ojca w r. 124.0, znacznie je rozprzestrzenił przez świetne powodzenie swego zwycięzkiego oręża, w zatargach ze stryjami, hr. Habsburg-Lauternburg i hr. Kyburg, jako też przez małżeństwo z Gertrudą, córką Burcharda, hr. Hombergskiego, tak iż w czasie swego wyboru na cesarza, prócz dziedzicznego hrabstwa Habsburg w Aargau, należały do niego hrabstwa: Kyburg, Baden i Lenzburg, a nadto landgrafostwo alzackie.* Sława jego bohaterskiego męztwa, oraz prawości i niezachwianej