page0512

504

Rupniewski — Rfippel

Rupniewski (Otefan Bogusław), biskup kamieniecki a potem łucki, syn Wojciecha, kasztelana sandeckiego, urodził się z rodziców kalwińskich, później przeszedłszy do wyznania katolickiego i obrawszy sobie stan duchowny był kanonikiem krakowskim, poznańskim i sandomirskim, potem biskupem tikopolskim i sufFraganem lwowskim, dalej biskupem kamienieckim od r. 1716, z tej infuły postąpił na łucką 1722. Umarł w Krakowie w r. 1731. Był to pasterz przykładnego życia i gorliwy obrońca wiary katolickiej, trzy razy prezydował na trybunale skarbowym. W kamienieckiej dyjecezyi po odebraniu Kamieńca podolskiego od Turków, zastawszy jedne kościoły spalone,«drugie opustoszałe, najprzód zachęcił dziedziców do budowania nowych domów bożych, poczynił erekcyje plebanów, poosadzał kapłanami i podzielił dyecezyją na dekanaty. Podniósł zupełnie wiarę świętą w tym kraju, która pochyliła się tam była pod tureckiem jarzmem. Windykował przytem pobrane majętności duchowne w czasie wujny, katedrę swoją obsadził kanonikami, sam słuchał spowiedzi lud i katechizmu nauczał. Na reparacyją kościoła katedralnego w Kamieńcu, wydał własnych pieniędzy kilkadziesiąt tysięcy; w Łucku, gdy miasto pogo— rżało i katedra, dał postawie okazalszą, co kosztowało go 200,000 złp. Tamże po tym .ogniu odbudował kościół i klasztor brygitek. Cały wylany na dobre uczynki, ratował sieroty i wdowy, zapomagai ubogie kościoły i kapłany. Ciekawe i pod względem: historycznym ważne jego wizyty po dyjecezyi kamienieckiej, posiada Juljan Bartoszewicz w Warszawie. W druku są następne jego dzieła: 1) lnstructio seu inonita paterna ad Clerum sibi commissum (Zamość, 1722, w 4-ce); 2) Constitution.es Synodales Dioecesis Luceoriensis et Brestem^s (Warszawa, 1726, folio, wktórych 10 arkuszy zajmuje wyliczenie dekanatów, probostw parafij, miast, miasteczek, wsi i wszystkich kościołów w dyjecezyi łuckiej i brzeskiej.    F. M. S.

Rfippel (Wilhelm Piotr Edward Szymon), badacz natury i podróżnik, urodził się 1794 roku w Frankfurcie nad Menem, gdzie ojciec jego był kupcem i pocztmistrzem elektorsko-heskim, do 17 roku życia uczęszczał do gimnazyjum w Darmsztacie, lecz w r. 1812 po śmierci rodziców, na żądanie opieki ujrzał się w konieczności poświęcenia się zawodowi handlowemu. Stawszy się panem swego majątku w r. 1817. z Włoch, dokąd się z przyczyny stanu zdrowia był udał, uskutecznił wycieczkę do Egiptu i półwyspu Sinai, którą opisał w dziele: Fundgruben des Orients (tomów- 5, Wiedeń, 1818). Od r. 1818 do 1821 w Genui pod Zach’em, w Pawii pod professorami Panizza, Spedaglieri, Cons.gliacchi, Mangili, przygotował się drogą ścisłego obznajmiania się z astronomiją i naukami przyrodzonemi do większej naukowej podróży do Afryki. Od 1822—27 zwiedził Nubiję, Sennar, Kordofan i Arabiję i zbadaniem tych krajów pod względem geograficznym, etnograficznym i przyrodniczym położył znakomite zasługi. Owoce badań swoich złożył w dziele: Reise in Nubien, Kordofan und dem, Petrdischen Arabien (Frankfurt, 1829); tudzież w Atlas zur Reise im nórdlichen Africa (tamże, 1826—31) i innych pismach drobniejszych.

W lecie 1829 r., udawszy się do Lejdy a na wiosnę 1830 do Paryża, w końcu tegoż roku z Liworno poźeglował do Egiptu i w Lutym 1833 r. dostał się do Gondar, jednego z miast głównych Abisynii. Zebrawszy obfite materj jałj do flory, fauny, geografii, starożytności i historyi Abisynii, w r. 1834 wrócił do Europy i ogłosił: Nem Wirbelthiere zur Fauna Abyssiniens gekorig (13 zesz., Frank., 1835- 40); Reise in Abyssinien (łamże, 1845); Sysfematische Cbersicht der Vogel Nord-und Ostafrikas (tamże, 1845). Wszystkie płody natury zgromadzone w podróżach, oddał Ruppel do muzeum Senkenberga w Frankfurcie,