page0564

556

Skrucha — Skrytokwiatowe

wróćcie się ;lo mnie ze wszystkiego serca waszego, mówi Pan w Joelu, rozdzierajcie serca wasze, a nie szaty wasze” (li, 12J. „Serca skruszonego i uniżonego Boże nie wzgardzisz” (Psalm I, 19). Bez mocnego postanowienia poprawy nie ma prawdziwej skruchy, a bez prawdziwej skruchy, nie może nastąpić odpuszczenie grzechów czyli rozgrzeszenie na spowiedzi (ob. Spowiedź).

Skrupuł, waga apteczna zawierajcca 20 granów; skrupułów 288 idzie na funt aptekarski, który zwykle czyni ³/₄ funta handlowego; jednakże w Związku celnym niemieckim w r. 1858 przyjęto funt aptekarski równy handlowemu; ten zaś ostatni waży 500 grammów francuzkich.

Skrutynium (scrutinium), z łacińskiego: scratari, wybadać, w prawie ko-ścielnem śledztwo poprzedzające udzielenie posady duchownej, czyli przeznaczony na nią jest do niej zdolny, lub nie. Skrutynium nazywa się także w Kościele katolickim wybór biskupa za pośrednictwem opieczętowanych głosów; ztąd też w ogóle każde głosowanie za pomocą kartek lub balloto-wania.    F. H. L.

Skrwa, rzeka w królestwie Polskiem (ob.) Osetnica.

Skrwa, rzeka, wypływa z jeziora Skrwilno w powiecie lipnoskim, wpada z lewej strony do Wisły przy wsi Murzynów-o; od wsi Boguszewice oddziela powiaty mławski, lipnoski i płocki. Długa 25 mil. Dla wielości znajdujących się na niej młynów i zawałów^r, spław ną być nie może. C. B.

Skrwilno, jezioro w dobrach tegoż nazwiska w królestwie Polskiem, guber-nii Płockiej, powiecie Lipnoskim położone, bagnami i trzęsawiskami otoczone, rozległe morgów' 4, głębokie st ip 6.

SkryhałÓW, miasteczko prywatne w gubernii Mińskiej, powiecie Mozyr-skim, osada wielce starożytna i oddawna wspominane od latopisów słowiańskich. Niedaleko ztąd o 2% mili od Mozyra, przy trakcie do Dawidgrodka prowadzącym, znajduje się starożytne horodyszcze pod folwarkiem i wsią Sło-bodą Skryhałow 3ką, które lud wiejski zowie Borodok. Jestto rozległy plac blizko włóki obszerności mający, otoczony bardzo wysokiemi ziemnemi okopami z głębokim rowejn, w około odwieczne drzewa porosły na nim, okrywając ogromnemi konarami swemi rumowiska cegieł, kamieni, które zaległy całą tę przestrzeń dla obecnych pokoleń tajemniczą. Widać gdzie niegdzie ślady marmurów, raz nawet ułamek płyty marmurowej znaleziono, a niektórzy dowodzą że w tym grodzie były naw^ret schody marmurowe. Tuż płynie mała rzeczka, z której jak widać wprowadzano wodę do przekopów'. Kto mieszkał w tym ogromnym zamku albo w tym obronnym grodzie? kto go założył? nikt o tem nie wie, żadne podanie ludu pamięci nawet o jego nazwisku nie zachowało, mogiły tylko zaległy las okoliczny, mnóstwo kurhanów większych i mniejszych ze wszech stron widzieć się daje.    F. M S.

Skrypt, w ogóle w daw nej Polsce, oznaczał każde pismo urzędowe. Tak postanowienia sejmowe spisane, były jako skrypta w archiwum składane. Później wyraz ten przywiązano wyłącznie w języku prawnym do rewersów obejmujących wyrażenie summy pożyczonej, lub dłużnej z przejęcia od drugiego, albo z kupna wynikającej.    K. Wl. W.

Skrypturał, tak w XVI wieku nazywano dzisiejszy scyzoryk, nożyk, używany do temperowania piór i rozcinania papieru.

Skrytokwiatowe albo shrytoplciowe rośliny (Plantae cryptogamae) są te, które nie mają widocznego kwiatu, oraz części temuż przynależnych, a tem samem i prawdziwych owoców, lecz tylko tak zwane zarodniki (sporae), za po-