page0574

566

Rnysbrncb — Rnyter

i z upominkami. Podczas tej podróży, trwającej od dnia 7 Maja 1253 do 10 Lipca 1254 r. zwiedził on Chazaryję (Krym), miejsca położone między rzekami Donem i Wołgą, Saraj, Kaukaz, cześć Azy i środkowej, i Syberyję południową, stawił się przad Batym, Mangu- Chanem i innymi mongolskimi naczelnikami, i chociaż nie mógł osiągnąć bezpośredniego celu swego poselstwa, ale podał Europie bardzo dokładne wiadomości o Chinach, Azyi środkowej, obyczajach i bycie politycznym Mongołów i o Nestoryjanach, którzy napełniali pode wczas dwór Mangu-Chana. Han odprawił go z bogatemi podarkami, ale wiary chrześcijańskiej nie przyjął. Przez Astrachań, Derbent, Szyrwan, Szamachę i Tyflis przybył Ruysbruck do Armenii, a nareszcie do Cypru. Do jego czasów mniemano w Europie, że morze Kaspijskie jest odnogą Oceanu północnego, ale on wskazał, że jest to wielkie jezioro, nazwane jnorzem tylko dla swojej obszer-ności. Podróż Ruysbrueka pierwszy raz wydał Anglik Hakluyt po łacinie, podtytułem: Iiakluyts Carhj royages trarels and discovexies of the English natlons; vol. 1, p. 71, 92); ale kopija niezupełna. Purchas znalazłszy w bi-blijotece w Cambridge późniejszy egzemplarz, przetłómaczył go na angielski język i umieścił w swoim zbiorze: Purchas Ptlgrims, III p. I Bergeron przetłómaczył na język fran^uzki i wydrukował w swoim: Becueil des royagcs in Asie, (la Haye, 1735, tom. 1). A. Korniłowicz umieścił ją po rossyjsku w swojej Historyi podróży po Rossyi (Opi/ł istoryi putieszestwij po Bossa).

Rnysch (Fryderyk), znakomity anatom, urodził się w Hadze 1638 r., medycyny słuchał w Lipsku i po otrzymaniu stopnia doktora w Franecker, orldał się piaktyce lekarskiej w mieście rodzinnem. Powołany w roku 1665 do Amsterdamu na professora anatomii, oddał się tej nauce z całem poświęcaniem; poczynił w nie liczne odkrycia i uzupełnił naukę o naczyniach limfatycznych. Badając te naczynia wynalazł doskonały sposób wstrzykiwań (dnjekcyj), którego tajemnice zabrał z sobą do grobu. Gdy Piotr W. zakupił zbiór jego anatomiczny dla akademii nauk w Petersburgu, Raysch już starzec 7 9 letni założył nowy gabinet, który następnie dostał się uniwersytetowi w Wittenbergu. Zarówno odznaczał się jako lekarz, chirurg, akuszer, i professor botaniki, której od roku 1685 uczył, umarł 1731 r. Po śmierci jego wyszły z druku wszystkie pisma p. t. Opera anatomico-medico-chirurgica, (4 tomy, Amsterdam, 1737).

Rnyter (Michiel Agriaanszoon de), słynny bohater w dziejach marynary, hollenderskiej, urodził się r. 1607 we Vliessingen w Zeelandyi. Oddany w dziecinnym wieku przez rodziców jako uczeń do powroźnika, oddalił się po-kryjomu i przyjął służbę na statku, gdzie wkrótce rozwinął zdolności swe marynarskie. Przechodząc wszystkie stopnie począwszy od majtka aż do admirała, zawdzięczał on jedynie w rodzonym talentom i niezmordowanej swej gorliwości niezwykłe wyniesienie z niskiego stanu do najwyższych godności, W licznych wyprawach pozyskał sławę walecznego i doświadczonego, nieustraszonego i doświadczonego w walce morskiej bohatera; w życiu prywatnem zaś okazywał się łagodnym, skromnym i przystępnym. W r. 1641, gdy Hollan-dyja wspierała Portugaliję przeciw strasznej potędze Hiszpanii, Rnyter w stopniu kontradmirała zaszczytnie odznaczył się jako dowódzca wysłanych posiłków. Nie mniei słynne były późniejsze jego wyprawy przeciw łupieżczym narodom afrykańskim. W wojnie z Angliją r. 1652, Rnyter dowodził eskadrą pod naczelną władzą admirała Tromp’a. Po pokoju zawnrtym w r. 1685, znów krążył po morzu Sródziemnem przeciw" korsarzom, zdobył kilka statków i wziął, do niewoli osławionego renegata Armanda de Dias. Król Duński zawdzięczając jego pomocy pomyślny skutek w wojnie z Szwecyją, nadał mu szlachectw o