page0602

594

Slab

Przypowieści (III, 5); a zwłaszcza gdy idzie o śluby, to zdanie mianem byc powinno na względzie. Trzy są rodzaje ślubów: ślub rzeczony albo realny, to jest ten, który ma za przedmiot rzecz zewnętrzną i dającą się oszacować na pieniądze: jako to ślub dania jałmużny, ofiarowania kielicha, ozdoby jakiej kościołowi i t. p. Ślub osobisty, którym obiecuje się Panu Bogu wykonać uczynek jemu miły, lub unikać czynu przeciwnego jego zakonowi; naprzykład, zobowiązuje się kto pościć cały dzień lub nigdy nie dopuścić się kłamstwa: oto jest ślub osobisty, ślub mięszany jest ten, którym obiecuje kto Bogu, jednocześnie wykonać lub nie wykonać pewien uczynek i udzielić jaki przedmiot; naprzykład, odbyć pielgrzymkę do cudownego obrazu Najświętszej Panny, a zarazem, rozdać sto złotych ubogim: jestto ślub mięszany. Śluby dzielą się jeszcze na proste czyli prywatne i na uroczyste. Śluby proste są te, które czynią się prywatnie, lub nawet publicznie jak np. wstąpić do zakonu, ale w zakonie niepotwierdzonym przez papieża i bez formalności przepisanych kanonami. Ślubami uroczystemi zaś są trzy śluby: ubóstwa, czystości i posłuszeństwa, wykonywane na wieczne czasy w zakonie potwierdzonym przez papieża. Ślub jest bezwarunkowy, gdy zobowiązanie się nie zależy od żadnego warunku; warunkowy zaś jest wówczas, gdy zobowiązanie się zależy od pewnego warunku; naprzykład, gdy kto zobowiązuje się wybudować kaplicę, jeżeli uda mu się pewne przedsięwzięcie, albo wstąpić do zakonu, jeżeli ojciec na to się zgodzi. Uwalniać od ślubów, lub je zmieniać, mocen jest papież i biskupi. Uwolnić kogo od ślubu jestto uwolnić go od obowiązku, który on zaciągnął czyniąc ten ślub. Zmieniać ślub, jestto zamieniać dobry uczynek, do którego kto zobowiązał się, na inny dobry uczynek; naprzykład, ślubowaną pielgrzymkę zamienić na summę pieniężną dla rozdania między ubogich. Papież mocą najwyższej władzy może uw^ralniać od wszelkiego rodzaju ślubów lub je zamieniać. On jeden ma prawdo uwalniać od ślubów uroczystych. Nadto, jest pięć ślubów prostych, albo prywatnych, od których uwolnienie albo dyspensa jemu samemu tylko służy; temi są: 1) Ślub wiecznej czystości, ślub wstąpienia do zakonu w zakonie potwierdzonym przez Kościół; 3) ślub udania się do Rzymu, dla złożenia czci grobom świętych apostołów; 4) ślub odwiedzenia w Jeruzalem grobu Jezusa Chrystusa; 5) ślub odbycia pielgrzymki do świętego Jakóba z Kompostelli w Hiszpanii. Ślub bezżeństwa różni się od ślubu wiecznej czystośei i nie wymaga dyspens papieża, gdy czyniąc go kto ma na widoku tylko wyzwolić się od kłopotów i trosk, towarzyszących stanowi małżeńskiemu. Toż samo ściąga się i do ślubu zachowywania czystości przez pewien przeciąg czasu. Biskupi mogą udzielać dyspensę albo uwalniać w^r swoich dyecezyjach od wszelkich ślubów prostych, które nie wymagają decyzyi papieża, tudzież zmieniać uczynione śluby. Papież i biskupi uwalniają od ślubów mocą władzy związywania i rozwiązywania, którą odebrali od Jezusa Chrystusa. Unieważnienie ślubu wykonywają rodzice względem niedojrzałych dzieci; mężowie względem żon, skoro ich śluby uczynione są z uszczerbkiem jego praw małżonka i głowy familii, naprzykład, gdyby ślubowała: zachowywać czystość doskonalą, przestrzegać długich postów, odbywać pielgrzymki zbyt dalekie lub zbyt ciężkie, przepędzać znaczną część czasu w kościele, rozdawać ubogim fundusze, których nie ma w swem dowol-nem rozporządzeniu. Toż samo rozumieć należy i o ślubach, które żona uczyniła przed pójściem za mąż. Naprzykład, wdowa postanowiła wstrzymywać się od mięsa, w każdą środę, przez dziesięć lat; we dwa lata wychodzi za mąż: mąż mocen jest unieważnić pośrednio ślub tego rodzaju, ponieważ jest rzeczą dla niego zbyt kosztowaną gotować w środę dwojakie potrawy. Ani mąż, ani