page0673

665

Słowianie

ka hiszpańskich Omejadów Abdur-Rahmana, zmarłego r. 788, w r. 777 Ben-Ylahib-nl-Sahlabi, to jest Słowianin, przybył z Afryki do Hiszpanii, aby znów podbić to królestwo pod władzę kalifów. Słowianin więc dowodził flotą afry-kańsko-arabską w VIII wieku; zapewne pod dowództwem Słowianina Habiba znajdowała się niemała liczba Słowian. Ta okoliczność zresztą nie powinna zadziwiać, gdyż znane jest słowiańskie pochodzenie cesarza Justynijana. jego wodzów' Belizaryusza, Dobrogosta, osady Słowian w Azyi Mniejszej, ich przechodzenie do Arabów, słowiańskie osiedlenie w Syryi, udział Słowian na flocie arabskiej jeszcze w początkach IX wieku, znaczenie Słowian w Afryce i Sycylii w X wieku, ich morskie napady na Adryjatyku, odbywane jeszcze w VII wieku. Jakkolwiek dorbne są powyższe wiadomości o Słowianach w Afryce, wszelako wskazują, ze stosunki Słowian w Afryce powinny zająć odpowiedne miejsce w historyi albowiem zostają w ścisłem związku z losami Słowian w Azyi Mniejszej, Morei, Macedonii i na Adryjatyku. Symeon, car Bułgarski, zamyślając o podbiciu Carogrodu, wyprawił posłów do Afryki północnej do Fatluma, kalifa arabskiego, wzywając do wspólnej wyprawy na Carogród i podziału zdobyczy po połowie. Symeon zapewne wiedział o znaczeniu niektórych Słowian u kalifów i liczył na ich pomoc przy zawarciu przymierza. Ponieważ większość Słowian europejskich, którzy przybywali do Arabów afrykańskich, składać się musiała ze Słów ian adryjatyckich, wnosić należy, że ci ostatni przez ziomków swoich, ułatwiali stosunki międzynarodowa z Afryką. Dubrownik czyli Raguza, słowiańska rzeczpospolita, wcześnie urządziła flotę i rozszerzać zaczęła swoje stosunki handlowe. W roku 868 według Konstantego Porflrogenity, statki dubrownickie przewoziły do Apuki znaczne siły. W roku 990 na morzu Adryjatyckiem, Wenecyjanie zabrali Du-browniczanom okręt z ładunkiem 25,000 dukatów, a w r. 997 inny okręt ze srebrem i wmskiem na 12,000 cekinów. Na usilne nalegania, Dubrownlczame otrzymali wynagrodzenie, poczem zawarli pokój z Wenecyjanami, który trwał lat kilka. W wieku XI Normandowie opanowali Sycyliję, Kalabryję i Apuliję. Dubrownik zawarł z nimi traktat, na mocy którego r. 1080 dwie wielkie galery dubrownickie pomagały Gwiskardowi, który odniósł zwycięztwo przy Du-razzo nad Alexym Koinnenem i dożą weneckim. W XII wieku Dubrownik zawarł traktaty handlowe z Molfettą r. 1148, z Pizą r. 1169; za Manuela Komnena potwierdzone zostały Dubrowniczanom stare przywileje, i nawet za pośrednictwem tego cesarza, zawarli przymierze z Genuą, Pizą i Ankoną przeciw Wenecyi i Wilhelmowi, królowi sycylijskiemu. Otrzymawszy od tegoż cesarza prawo obywatelstwa w Carogrodzie, na najdogodniejszych warunkach, kupcy dubrowniccy za Komneuów, Laska rysów i Kantakuzenów, prowadzili handel po całej starożytnej Tracyi, do samej \zyi Mniejszej. Dubrownik ciągle dostarczał krzyżownikom statki wojenne i kupieckie dla przewozu wojsk, zwłaszcza za papieża Grzegorza III r. 1218. W wieku XIV dwie okoliczności szczególniej sprzyjały rozwojowi sił morskich Dubrou nika: senat wenecki nadał Dubrowniczanom prawa obywateli weneckich; powtóre, gdy ze śmiercią Stefana Urosza, ostatniego Nemanicza, Dubrowniczauie utracili swoje korzyści w Serbii, wtedy całą uwagę zwrócili ku handlowi morskiemu. Sułtani Egiptu, Syryi i inni władzcy azyjatyccy, przyznali Dubrownikowi wolność handlu, ze w'szelkiemi prawami i przywilejami. Takie stosunki handlowe Ragu-zy z Afryką zmniejszyły się, ale nie ustały i w późniejszych wiekach. Z podbiciem Egipt i przez Turków (1517) słowiański żywioł w nim nie wygasł: mnóstwo wychodźców' z Czarnogórza, Hercogowiny, Bośnii i Serbii przybywało