page0722

711

Śmigiecki — Śmigus

ponaum VatCnti,n Smalcii, quod dedit pro noria Arianorum Suorum monslria (Kraków, 1615, w 4-ce, str. 301).    11) Vana sine riribus tra monstrorum

emngelicorum (Kolonija, 1611).    18) Nodus Oordius seu de rocatione mint-

strorum (Kraków, 1609, w 4-ce, str. 77). Pismo to nadzwyczaj oburzyło, krajowych i zagranicznych akatolików; to też odpowiedział na nie Smalcius książką: Notae in libellnm etc.,” Jan Bissendorf, pastor w Gedryndze, biskupstwie Hildesheimskiem, uszczypliwem dziełem: Nodi Gordii resołutio, das ist nom Beru fordination, und Einwcihung der Ewangeliach- Prediger, wider daa nichtige Geschwatz Martini Śmigiecii Jezuiter zu Ingolatadf. (r. 1614, bez miejsca druku), za co świadectwem Vogt a Bissendorf skazany został na gardło, a jego książka na spalenie przez kata. Ze zaś na to również Śmigleckiego dzieło Volkelius wydał: Nodi Gordii diaaolutio, przeto mu odpowiedział na nie Śmigiecki książką: 13) Rtfulatw nanae dissolutionis nodi Gordii de mcatione ministrorum arianorum tentatae (Kraków, 1614, w 4-ce, str. 186).    14)

Commentariolum ad cecha Jo. I. verbum caro factum eat, seu de dicina terbi ncarnati natura, adcersus nonorum Arianorum errores disputalio (Kraków, 1613, w 4-ce). Smalcius przeciw' temu pismu wydał: Refutatio libelli Martini Śmig!ecii. 15) De Christo vero et, naturali Dei Filio, ejusyue pro nobla aatisfaclione adnersua impia dogmata Val. Smalcii etc. (Kraków', 1615, w 4-ce; Kolonija, 1616).    16) Dc BapUamo odrersas Rieronymum Mosco-

rotium Arianain etc. (Kraków, 1615, wr 4-ce).    17) De ordinatione Sa^er-

dotum in Ecelesm Romana adnersus Jacobi Zabororii Calriniani Ministri, Diasertationem... (Kraków , 1617, w^r-ce, str. 48). Pismo to było wydane pt żęci w: De miaaione sacerdotum in Ecctesia Romana (1615 r.) dziełu Jakóba Zaborowskiego, ministra kalwińskiego. Śmigiecki dedykował je Wacławowi Leszczyńskiemu, kasztelanowi kaiiskiemu. 18) De notis miniatrorum contra modem (Kraków, 1617).    19) Pi'zeat,j'ogi do sumienia nałeiące, od jednego

miłośnika ojczyzny wydane (Edycyja pogrobowa, 1638).    Ad. Ch.

Śmigownica, rodzaj armaty długiej, piecio, ośmio i dziesięcio funtowej. Bywały lane z żelaza lub spiżowe. Zwano je w artylt»ryi węzami Kule do naboju były mniejsze, ale dla swej długości, ^migownice dalej niosły. Ostatni raz użyte widzimy za Kościuszki w r. 1794.    K. Wl. W.

Śmigus, śmigust, śmigurst, dyngus. Takie nazwy w rożnych okoiicach naszego kraju ma zwyczaj oblewania się wodą w drugim dniu Świąt Wielkanocnych, a którego początek niknie w odległej starożytności. W XVI i XVII wieku, w Poniedziałek Wielkanocny mężczyźni oblewali kobiety wodą, a we wtorek i dni następne kobiety mężczyzn. Teraz ten zwyczaj zaczyna się i kończy w jednym dniu poniedziałkowym. W rodzinach szlacheckich i pu większych miastach, po śmigusie kawalerowie pannom ofiarowywali róże za czasów Jana Sobieskiego lub inny kwiat rozkwitły. Po wsiach parobcy łapią dziewoje wiejskie, ciągną do studni, gdzie kubłami wody oblewaj, lub też nurzają w rzece, w stawie albo sadzawce. Dziewczęta nawzajem zmówiwszy się z ukrycia wypadają na parobka przy wódzcę drugich, chwytają go i hojną kąpielą odpłacają. Ten sam obrzęd maluje nam Beauplan w opisie Ukrainy za czasów Władysława IV. Jeszcze w XVII i początkach XVlIk wieku, młodzież wiejska dorosła gromadnie szła do dworu w Poniedziałek Wielkanocny a oddawszy pokłon, o flaro wy w mi kurczęta młode lub drób inny. Pan kazał wytaczać baryłkę wódki i stawiał do tego przekąskę na podwórzu, gdzie gromada bawiła się ochoczo do zmroku. W dniu tym łączy się kilka obrzędów wiejskich: tak dziewczęta obchodzą z Gaikiem (oh.) a dziatwa wioskowa z Ko-