page0780

772

Sabejc&ycy

jącego, i często odwoływali się do ksiąg apokryfów Seta, Abrahama i innych patryarchów. Uważano tych Sabejczyków' za resztę starożytnych gnostyków, którzy chrześcijanami byli tylko z imienia, lecz rzeczywiście byli to filozofowie pogańscy. Dziś jeszcze istnieje na Wschodzie, nadewszystko koło Lao-dycei i na górach Libanu, stronnictwo religijne, zwane Sabejczykami, albo uczniami świętego Jana, którzy ś. Jana Chrzciciela uważają za swego założyciela, i za godnego jedynie czci; Jezus zaś nie jest dla nich Messyjaszem. Ci uczniowie Jana są raczej poganie niż chrześcijanie. Ich kapłani chrzczą wprawdzie dzieci, wre czternaście dni po narodzeniu, ale nie wzywają imienia Trójcy przenajświętszej; udzielają chrzest świętego Jana, to jest chrzczą jedynie na pamiątkę chrztu, udzielonego przez Jana Chrystusowi. Mają także mszę, kapłaństwo i małżeństwo sakramentalne. Nie odmawiają słów konse-kracyi, i poprzestają na kilku modlitwach nad hostyją, którą robią z wina i oliwy. Wino przy mszy powinno być koniecznie wyciskane z rodzenek. W małżeństwie, oblubienica powinna przysiądz że jest dziewicą: kapłan chrzci obu małżonków, stawi ich tyłem do siebie i odmawia kilka formuł nad ich głowami. Sabejczycy mają cztery księgi święte, które zachowują w wielkiej tajemnicy: Diwan, udzielony od Boga aniołom, mieści przepowiednie o upadku aniołów; (sidra-Adam, otrzymana przez Adama od anioła Rafała, mówi

0    stworzeniu świata i pierwszych ludzi; Sidta-Izai, ułożona przez Jana Chrzciciela; Cholosteh, obejmuje zwyczaje Sabejczyków. Wierzą w Boga jedynego i w posłannictwo Człowieka-Boga, ktoi ego nazywają Munda di Cla-nie, co znaczy Słowo życia (i ztąd nazwisko Mandaij. Człowiek Bóg, mówią, był tylko bardzo chwilowo widzialny na ziemi, ochrzczony przez Jana; ale nie jest ten sam co założyciel wiary chrześcijańskiej. Mmemają że tssa, to jest Jezus, dusza Boga, jest jego najumiłowańszy, i że żydzi ukrzyżowali nie Issę, ale przedstawiające go widmo. Taki docetyzm, równie jak niezaprzeczone ślady nauki Gnostykuw o Eonach, dopatrywanie w ich systemacie, jasno wykazują, że sekta nie ma charakteru prawdziwej wiary chrześcijańskiej. Zgodność ich nauki z nauką Zoroastra, świadczy że systemat ten powstał w czasie pobytu chrześcijan w Persyi, gdzie, jak powiadają, dziś jeszcze jest 12,000 chrześcijan świętego Jana. Wierzą Sabejczycy w raj i piekło, ale odrzucają czyściec. Wyobrażają sobie piekło jako drogę, którą z prawej i lewej strony zajmują lwy, węże i smoki; bezbożni po śmierci iść tędy muszą, lękając się być pożartemi przez te potwory, których sprawiedliwi nie lękają się, i spokojnie idą do raju, przepełnionego rozkoszami zmysłowemi, na wzór koranu. Nie uznają innych świętych jak świętego Jana, Zacharyjasza jego ojca i Elźbierę matkę. Co rok obchodzą cztery uroczystości świętego Jana: jego narodzenie, chrzest udzielany przez niego, śmierć i jego cuda. W to ostatnie święto idą w pielgrzymce, boso, z chorągwiami błękitnemi i czerwonemi, do Galilei, w miejsce, gdzie Jan uśmierzył, jak mówią, potwór, ktćry wyszedłszy z jeziora Tyber-jadzkiego, niszczył okolice. W niedzielę i czwartek ich kapłani poszczą, rano

1    wieczór modlą się w kościele; co miesiąc miewają kazanie o Bogu, Panu świa

tłości, i chrzcie Jana, będącym drogą zbawienia, o powinnościach życia nakazanych przez Jana. Jedzą mięso tylko zwierząt zabitych ręką ich kapłanów; nie piją z naczyń, których używał kto, nie należący do ich sekty. Noszą odzienie i zachowują zwyczaje takie jak Arabowie; wszelako ich obyczaje są łagodniejsze i bardziej zbliżone do chrześcijańskich. Starania o nawTÓcenie ich do w tary katolickiej pozostały bez skutku; nie chcąc by*, katolikami, większy atoli mają wstręt do islamizmu.    L. R.