Prasa4

Polskiego ) tiybuąa stańczykowską. Zawsze odwoływał się do autorytetu katolickiej myśli społeczne, i oraz był rzg^^rp^jj^^ bronił świeckiej wjadzypg^EK^^

temat Soboru Watykańskiego I stanął go_stronie większości soborowęi(uznanie nieomylności papieża za dogmat wiaty).

-Przegląd Polski”- 1866-1914, miesięcznik społeczno-kulturalny, pierwszy iagan_inJodych konserwatystów, którzy następnie opanowali Czasią wydawca — Śtamsław Tarnowski. ,,PP’ rozprawił się z ideami powstańczymi — najważniejszym wystąpieniem programowym byłą rozprawa Józefa"Szujskiego pt    gfjfjgg | ^gjffanńaEjiEji

Na jego lamach ukazała się znana 7ietejftańcąj!to(^69).    -—    —

-Krai”- wyd. w Krakowie 1869-1874. założony przez Adama Sapiehę. Najwyraźniej i najbardziej wszechstronnie ujawnia! światopogląd pozytywistyczny. Hasła polityki ..ponadzabamąei.”. później zacieśnia zainteresowania do spraw galicyjskich. Uznawał „pracę organiczną”-za „szsgyt patriotyanu”, budowami nową Polski Zi główną siłę rozwojową narodu uznał mieszczaństwo, odrzucał utożsamianie polskości z katolicyzmem, opowiadał się za rozdzieleniem Kościoła od państwa, laicyzacją szkoły i asymilacją Żydów.

ZABÓR PRUSKI

- Na przełomie lat 60. i 70. w prasie wielkopolskiej i pomorskiej toczyła się walka między dwiema orientacjami sfer ziemiańsko-burżuazyjnych: klerykalną („Kurier Poznański” i „Warta”) i liberalno-narodową („Dziennik Poznański”, „Gazeta Toruńska”). Od r. 1871 do walki włącza się „Orędownik”, który pod szyldem „ludowości” dąży do aktywizacji i wyemancypowania politycznego warstw pośrednich. Wszystkie te kierunki, nawiązujące do dawniejszych tradycji wielkopolskich (Karol* Marcinkowski), "przyjmowały legalną „prace organiczną” jako główną wytyczną działania (broszura Maksymiliana Jackowskiego oraz felietony Marcelego Motty).W rozwoju przemysłu, rzemiosła i handlu widziano czynniki postępu. Wraz z rozpoczęciem Kulturkampfu różnice między orientacjami zacierają się, tworzy się wspólna platforma walki w obronie „wiary, ziemi i języka”. Germanizacyjna polityka zaborcy umacniała w mentalności wielkopolskiej solidaryzm i nastroje konserwatywno-klerykalne. Wpływy światopoglądu pozytywistycznego wystąpiły głównie na lamach: -Tygodnika Wielkopolskiego”. Zamieszczano tu artykuły popularyzujące poglądy pozytywistów zachodnio-europejskich i współczesne zdobycze nauk przyrodniczych. Sąsiadował)' one z tendencjami słowianofilskimi, kultem czynu powstańczego, poparciem „pracy organicznej”. Drugim znaczącym pismem było -Ognisko”- krótki żywot - 1874-75, bliskie hasłom pozytywizmu.

PRASA POLSKA NA OBCZYŹNIE

- 1870 r., miasteczko Washington (stan Missouri) ukazuje się l.nr dwutygodnika i-Orzeł Polski”. Miśnio miało żywot krótki, ale burzliwy.,---~    i    ~~~

1872    r. - 1. nr tygodnika/ „Pielgrzym”] który od 1874 r. zmienił nazwę na CSażóta Polska Katolicka”. Redakcja pisma zakładała świadome oddziaływanie na wychodźstwo w kierunku pełnej adaptacji do społeczeństwa amerykańskiego

1873    r. - Władysław Dyniewicz (rzemieślnik i zecer} wydrukował 1. nr tygodnika /..Gazeta Polska w Chicago” (przetrwał 40 lat). Ważny organ informacyjny dla Polonii.

Prudnickiego. Początkowo~15yf to miesięcznik literacko-społeczny, po roku przekształcił się w tygodnik

5j3onnacyj5y

1888 r. - Michał Kruszka rozpoczyna wydawanie ^Dziennika Tolsloegó^ / w Milwaukee. Pismo szybko zlikwidowane, Kruszka wydaje/..Kuriera”^)charakter informacyjny i polityczny, p

1876 r. -//-Przyjaciel Ludu” JChicago), założony przez Ignacego Wendzińskiego i drobnego biznesmena J

Petersburg:

nKrą.1” - 1882-1909, tygodnik polityczno-społeczny _wvd. Władysław Spasowicz i Erazm Piltz. Uchodził za jedno z najlepiej redagowanych i na najwyższym poziomie prowadzonych wydawnictw polskich kSftŁa XIX wieku. Czołowy organ obozu konserwatywnego w zaborze rosyjskim. Charakter ogólnopolski. Tygodnik często zamieszczał utwory odrzucone przez cenzurę warszawską. Współpracownicy: m.in. Asn^fe-Bału^^Des^ma, Dygasiński, Faleński, Konopnicka, Kraszewski, Orzeszkowa, Prus, Sienkieiwcz.

Wydawcy i księgarze -Jjebethner i Wolff (wiele filii)

-    drukarnia Franciszka Ksawerego_Lewentater(np. tygodnik ilustrowany „Kłosy”, pismo dla kobiet „Świt”)

-    Orgelbrandowie (np 78 tomowa Encyklopedia Powszechna)

-    oficyna wydawnicza Jana Konstantego Żupańskiego

4