page0844

836

Salicetti — Salicyn

udział. Po usunięciu się Mazzini’ego, Saffi i Armellini, Salicetti nowy utworzył triumvirat; wszakże, w osin dni potem, po wejściu wojsk francuzkich do Rzymu, musiał schronie się za granicę. Odtąd wraz z Mazziniem był członkiem komitetu włoskiego w Londynie; powstałe atoli w łonie tego stowarzyszenia niezgody, zmusiły go udać się do Paryża, a następnie do Turynu, gdzie w roku 1862 życie zakończył. Salicetti jest autorem wielu prawniczych rozpraw, jako też dzieła p. t. InsUtutionum juris cimlis prodromus.

Salickie prawo (Lex saltca'), tak nazywają się dawne ustawy ludowe Franków Salickich, w czasie gdy Frankowie nie przyjęli jeszcze wiary chrześcijańskiej, w wieku V, za uchwałą naczelników ludu przez czterech prawników, w niepoprawnej łacinie spisane, później przez Klodowika, Childeberta i Klotara w części zmienione i dodatkami zaopatrzone. Z licznych pozostałych rękopi-smów wykazują się cztery odmiany osnowy tego prawa: najdawniejsze w 65 ustępach (Pactus), przerobienie tejże również w 65 ustępach, inne w 99 i późniejsze nareszcie w 70 ustępach, będące w używaniu pod dyńastyją Karolingów. Jako dodatek były dołączone nadto prawa królów merowingskich. a z IX wieku utrzymał się przekład niemiecki w urywkach. Ustawy te opierają się wprawdzie na podstawie praw niespisanych, lecz uznanych i dawnym stwierdzonych zwyczajem, nie są jednakże bezpośrednim, zupełnym ich zbiorem, jak raczej nowym kodeksem, z konieczności zmieniających się stosunków ludowych wynikającym, w którym pewna część owych praw zwyczajowych dalszemu rozwojowi lub przekształceniu uległa. Dla wymienionych powodów i swej odległej starożytności prawo to salickie jest jednem z najważniejszych źródeł do zbadania prawa starogermańskiego. Rękopisma pierwszej i drugiej, jako też niektóre trzeciej klassy textu, zawierają często wpośród zdania pod oznaczeniem Malberg (lub w skróceniu Malb.) wtrącone wyrazy, tak nazwane malbergskie przypisy, w tak skażonym kształcie, że trudno było dociec w jakim są skreślone języku, co spowodowało długie i zacięte spory. Zdaje się jednak, iż obecnie dostatecznie jest udowodnionem, że objaśnienia te notowane są w narzeczu starofrankońskiem, nie zaś w celtyckiem, jak to utrzymywał Leo. Między wielu wydaniami tej księgi praw, najwięcej się zaleca dokonane przez Pardessus Loi Saligue, (Paryż, 1843) przez bogactwo materyjałów i trafne wyjaśnienia, jako też wydanie MerkePa (Berlin, 1850) dla dokładności i krytycznego przeglądu textu. Najważniejsze prace dotyczące malbergskich przypisów dostarczyli: Leo, Die malbergische Glosse, (Halla, 1842—45), Clement, DieLex salica, (Manheim, 1843) i Jakób Grimm w swojej Gescluehte der deu-łschen Sprache i w przedmowie do wydania Merkela. Zasada prawa frankońskiego wyłączania płci żeńskiej od udziału w spadku dóbr ziemskich dziedzicznych, zastosowaną była do przepisów dotyczących następstwa tronu w frankońskiej a później w francuzkiej monarchii. W Niemczech zasada ta wyjątkowo tylko pod niektóremi warunkami się utrzymała, w Anglii zaś i w Hiszpanii według praw anglosaksońskich i wizygockich było przyjęte następstwu tak zwane kognatyczne, przypuszczające kobiety do tronu. W Hiszpanii następstwo tronu według prawa salickiego wprowadzone przez Filipa V w roku 1713, zostało za protestacyją spokrewnionych dworów zniesione przez Ferdynanda VII w roku 1830.

Salicyn c₂₆ H₁₈O_u. Ten związek organiczny należący do tak zwanej gruppy glukoidów (ob.), znajduje się w korze i liściach wielu gatunków wierzb (salix) i topoli, w pączkach kwiatowych różnych gatunków tąwuły (Spirea ul-maria) i innych, oraz w stroju bobrowym (Castoreum). Krystalizuje w małe